← Pli malnova redakto Pli nova redakto →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

Enteksta

Kiel registrite je 13:28, 6 apr. 2014

Ŝablono:L

Ŝablono:Morfologio kaj sintakso

kazo	sing.	plur.
во-да́ Substantivo, neanima, ina genro, 1-a deklinacio (tipo de deklinacio 1d' laŭ klasifikado de A.A. Zaliznjak). En koneksoj simalaj al на воду, по воду, под воду la akcento povas fali al prepozicio; la vorto вода tiam transformiĝas en klitikon.
nom.	вода́	во́ды
gen.	воды́	во́д
dat.	воде́	во́дам
ak.	во́ду	во́ды
inst.	водо́й, водо́ю	во́дами
pr.	воде́	во́дах

Ŝablono:morfo

Prononco

Ŝablono:transskribo Ŝablono:sonado

Homofonoj

вод → вот

Rimoj

Nominativo de singularo: -ˈda
Instrumentalo de singularo: -ˈo̞j
Nominativo kaj akuztivo de pluralo: -ˈo̞dɨ
Genitivo de pluralo: -ˈo̞t

Ŝablono:Semantikaj atributoj

Ŝablono:илл

Ŝablono:Senco

Ŝablono:proto La ekskluzivo estas signifo [9] (vidu la kauzon en etimologio).

akvo (malsekaĵo, travidebla senkolora likvo) ◆ Ключевая вода. — Fontakvo. ◆ Колодезная вода. — Puta akvo.
Ŝablono:ĥ. akvo (kiel ĥemia kombinaĵo), H₂O ◆ Температура кипения воды — 100 °C. — Bolpunkto de akvo estas 100 °C. ◆ «Мы нашли воду», — сказал Уильям Бойнтон из университета Аризоны, один из ведущих учёных проекта. — «Ni trovis akvon», — diris William Boynton el la Universitato de Arizono, unu el ĉefa scientistij de la projekto. «NASA: зонд Phoenix подтвердил наличие воды на Марсе» // «Gazeta.ru», 2008 j.
senalkohola trinkaĵo konsistanta plejparte el akvo kun almiksitaĵoj de gaso, sukero kaj farboj — ŝaŭmakvo, gasakvo, sodakvo k.a. ◆ Газированная вода «Буратино». — Gasakvo «Buratino» ◆ Магазин «Соки и во́ды». — Vendejo «Sukoj kaj akvoj» ◆ Купи какой-нибудь воды́. — Aĉetu iun trinkaĵon.
Ŝablono:polit., pluralo akvoj (parto de mara spaco) ◆ Нейтральные во́ды. — Neŭtralaj akvoj. ◆ Территориальные во́ды. — Teritoria akvoj.
pluralo saniga fonto aŭ kuracado per ĝi ◆ Он уехал на во́ды в Ессентуки. — Li forveturis al fontoj de Jessentuki.
metaf. tro maldensa, malbongusta aŭ malnutra supo, saŭco aŭ trinkaĵo ◆ Ты что меня водою потчуешь?
metaf. malenhavoriĉa teksto ◆ Прочитал его статью — сплошная вода. — Mi legis lian artikolon, ĝi estas plena je akvo.
metaf., parol. larmoj ◆ Хватит воду лить. — Sufiĉe larmi.
Ŝablono:arĥ. mezuro de kvalito de diamanto ◆ Алмаз чистой воды. — Diamanto de la plej pura akvo. ; ankaŭ metafore en signifo de perfekta, tipa ◆ Мошенник чистейшей воды. — Fripono de la plej pura akvo.
Ŝablono:dial. fluso, malfluso, kaj ankaŭ intertempo inter ili ◆ Вода большая — прилив. Вода кроткая — отлив, состояние воды во время наибольшего отлива, затишье при смене отливно-приливных течений. Вода малая — отлив. Б. В. Шергин, «Словарь поморских и специальных слов и выражений, объяснение собственных имён и названий», 1930-1960 j. (citaĵo el Nacia korpuso de la rusa lingvo)
Ŝablono:dial. jaro (pri aĝo de ŝipo) ◆ Ладья на четвёртой воде Даль
Ŝablono:med. pluralo amnia likvo ◆ На третий день он узнал, что роды начались ночью, на рассвете прошли воды и с утра не прекращаются сильные схватки. Б. Л. Пастернак, «Доктор Живаго», 1945-1955 j. (citaĵo el Nacia korpuso de la rusa lingvo)

Samsencaĵoj

parte: влага
H₂O, HOH, оксид водорода, окись водорода, дигидрид кислорода, гидроксид водорода, гидроокись водорода, дигидромоноксид
напиток, содовая, газировка, пойло (parol., negl.)
акватория
parte: источник, ключ; лечение
пойло (parol., negl.)
пустая болтовня
плач, рыдания
-
-
-
околоплодная жидкость

Kontraŭvortoj

-
-
-
суша
-
-
гуща
-
-
-
-
-

Hiperonimoj

Hiponimoj

лёд, снег, дождь, роса, кипяток, пар, облако, туман, град, иней
-
parte: газированная вода (газировка), сок, нектар, сидр, лимонад
-
-
-
-
-
-
прилив, отлив
-
-

Meronimoj

-
водород, кислород
-
-
-
-
-
-
-

Ŝablono:Parencaj vortoj

Ĉiuj vortoj kun radiko вод-
diminutivoj: водица, водичка, водонька, водочка aŭgumentativoj: водища propraj nomoj: Водный Стадион, Водовзводная башня, Водолей familinomoj: Водкин, Водопьянов, Водорезов, Петров-Водкин loknomoj: Кисловодск, Минеральные Воды, Приводье substantivoj: безводье, вода, водево, водега, воденик, водень, водея, водина, водинка, водка, водник, водница, водность, водовик, водовица, водось, водочник, водочница, водья, водява, водявка, водяник, водяника, водяниковые, водянинка, водянистость, водяница, водянка, водяной, водяность, заводь, наводнение, обводнение, обезвоживание, паводок, подводник, подводница, приводнение, приводье, разводье; • воднолыжник, воднолыжница, водобой, водобоязнь, водоброд, водоважда, водоверть, водовместилище, водовод, водоводец, водоводство, водовоз, водовозка, водовозница, водовозня, водовозчик, водовозчица, водоворот, водогнёт, водогной, водогон, водогонка, водогрей, водогрейка, водогрейня, водогрельня, вододержа, водоём, водоёмина, водожил, водожила, водозабор, водозвёздка, водоизмещение, водоканал, водокача, водокачка, водокид, водоклёв, водоклюв, водокрас, водокреща, водокрещенец, водокропление, водокрот, водокруть, водокряка, водокша, водокшина, водолаз, водолазка, водолей, водолейщик, водолечебница, водолечение, водолив, водоливня, водолист, водолитие, водолюб, водомер, водомерка, водомёт, водомётчик, водомоина, водомышь, водонагреватель, водонасыщенность, водоненавистник, водонепроницаемость, водонос, водоносец, водоносица, водоноска, водоносность, водоносок, водоношение, водооборот, водоописание, водоописатель, водоосвящение, водоотвод, водоотделитель, водоотлив, водооткачка, водоохлаждение, водоохрана, водоочистка, водопад, водопахарь, водоперица, водоперша, водопеха, водопивца, водопийца, водопитие, водоплав, водоплеск, водоплыв, водопляс, водопоглощаемость, водоподготовка, водоподогреватель, водоподъём, водоподъёмник, водопой, водопойка, водопойло, водопоймянин, водопойня, водополица, водополь, водополье, водопользование, водопользователь, водопотребитель, водопотребление, водоправость, водопривод, водоприводец, водоприёмник, водопровод, водопроводец, водопроводство, водопроводчик, водопроницаемость, водопропоица, водопроток, водопрямость, водопрятка, водопряха, водопуск, водопьяница, водорад, водорадка, водораздел, водоразделение, водоразлив, водоразлитие, водорез, водорезник, водород, водороина, водорой, водоросль, водорытвина, водосбор, водосброс, водосвет, водосвинка, водосвятие, водосвящение, водоскат, водоскоп, водослив, водослой, водоснабжение, водосоп, водоспуск, водостой, водостойкость, водосток, водостроитель, водотвор, водотерапия, водотеча, водотечина, водотечь, водоток, водотолча, водоточина, водоточь, водотрудие, водоупорность, водохай, водохватка, водохлёб, водохлёст, водоход, водоходец, водоходство, водохранилище, водохрущ, водочерпа, водочерпание, водочистильня, водоэмульсионка, водоямина, глубоководье, маловодье, мелководье, многоводье, половодье adjektivoj: безводный, безводородный, воднистый, водный, водоватый, водо-водяной, водочный, водяниковый, водянистый, водяной, водяночный, водяный, обводнительный, паводковый, подводный; • воднолыжный, водно-моторный, водноправовой, водно-солевой, водноспортивный, воднотранспортный, водобойный, водовзводный, водовидный, водовозный, водовыпускной, водогнётный, водогнойный, водогонный, водогрейный, водогрузный, вододейный, водоёмистый, водоёмкий, водоёмный, водожилый, водожильный, водозаборный, водозащитный, водоземный, водоизмерительный, водоканальный, водоканальский, водокачальный, водокачный, водокольцевой, водокрепкий, водокрещёный, водокроплёный, водокрушный, водолазный, водолечебный, водоливный, водолюбивый, водомерный, водомётный, водомойный, водомоторный, водомутный, водонагревательный, водоналивной, водоналивный, водонаполненный, водонапорный, водонепроницаемый, водоносный, водооборотный, водообразный, водоописательный, водоотводный, водоотливный, водоотталкивающий, водоохлаждаемый, водоохранный, водоочистительный, водоочистной, водоочистный, водопадистый, водопадный, водопальный, водопелые, водоплавающий, водоплавкий, водоплавный, водоплотный, водоплывный, водоподъёмный, водопойменный, водопойный, водопольный, водоправый, водопрелый, водоприводный, водоприёмный, водопроводный, водопроницаемый, водопропускной, водопроточный, водопрудный, водопрямый, водопускный, водопьяный, водоразборный, водораздельный, водорастворенный, водорастворимый, водорастворный, водородистый, водородно-бензиновый, водородно-водяной, водородно-воздушный, водородно-гелиевый, водородно-гибридный, водородно-дейтериевый, водородно-индуцированный, водородно-кислородный, водородно-связанный, водородно-солнечный, водородно-электрический, водородный, водородоподобный, водорослевый, водосборный, водосбросный, водосверлый, водосвятный, водосирый, водоскатный, водосливный, водослойный, водосопный, водоспорный, водоспускной, водоспускный, водостеснительный, водостойкий, водостойный, водосточный, водостройный, водоструйный, водотворный, водотёчный, водотленный, водоточивый, водоточный, водотрубный, водоудержательный, водоудержный, водоупорный, водоупрямый, водоустойный, водоустойчивый, водоходный, водохозяйственный, водохранилищный, водохранный, водоцедильный, водочерпательный, водочистильный, водочистительный, водоэмульсионный, глубоководный, легководный, легководородный, маловодный, мелководный, многоводный, половодный, пресноводный, тяжеловодный, тяжеловодородный verboj: водянеть, водянить, заводнить, заводнять, наводнить, наводниться, наводнять, наводняться, обводнить, обводниться, обводнять, обводняться, обезводеть, обезводить, обезводиться, обезвоживать, обезвоживаться, приводнить, приводнять, приводниться, приводняться; • водовозничать, водолазничать, водоносничать, водопьяничать, водопьянствовать, водоходничать adverboj: водой, водяно

Anagramoj

вода — во ад, адов, о два (t. e. O₂)
воде — двое, дево, веду
в воде — вдове
водах — входа

Metagramoj

Ŝablono:илл

кода, мода, сода
веда
Вова, вона
воза, вола, вора, вида, года, кода, рода, хода, йода, води

Devenas el praslava formo *vodā, el kiu ankaŭ devenis malnovrusa kaj malnovslava вода (greka ύδωρ), rusa kaj ukraina вода, belorsa вада, bulgara вода, serba вода, ĉeĥa kaj slovaka voda, pola woda k.a.; devenas de la prahindeŭropa *wodor (*wedor, *uder), el radiko *wed- kun la sama signifo.

Oni opinias, ke en hindeŭropa pralingvo ekzistis du radikoj por signi akvo:

*ap- signis akvon kiel «vivan» naturforton, dum
*wed- signis akvon kiel neulan substancon.

Unua radiko konservis en sanskrita āpaḥ kaj persa āb, dum el dua radiko formiĝis:

malnovslava вода (kp. bulgara/makedona/serba/ukraina вода, bosnia/serba/slovaka/slovena/kroata/ĉeĥa voda, pola/suprasoraba woda); kaj ankaŭ выдра kaj ведро
praĝermana watar (kp. angla water, wet, germana Wasser, islanda/norvega vatn, sveda vatten, vandala kaj frisa wetter, islanda vatna ktp.)
sanskrita udnah
litova vanduo
gaela uisge (kp. skota uisge, irlanda uisce, angla whiskey, rusa виски)
praprusa wundan
kaj ankaŭ greka ύδωρ, kiun prunteprenis maltaj lingvoj (kp. radikojn -hydr- en germanaj, -гидр- en slavaj lingvoj).

Krome, el radiko *wed- formiĝis latina unda («ondo»), el kiu devenis hispana onda, franca onde, ondine, esperanta ondo ktp.,kaj ankaŭ Undine — nomo de akvofeino en germana mitologio.

Tiamaniere en la rusa vorto «вода» parencas:

Uzo de vorto «вода» kun signifo «mezuro de kvalito de diamanto» estas, plejeble, sekvo de mistraduko el araba, kie vorto ماء /māʔ/ signifаs ne nur «akvo», sed ankaŭ «brilo», «lukso».

En la rusa ankaŭ ekzistas homonima radiko -вод- (II), neniel rilata al akvo (→ завод, перевод, развод, хоровод, поводырь, проводник, …). Ekzistas ankaŭ vortoj, en kiuj renkontiĝas ambaŭ radikoj (→ водопровод, Водовзводная башня).

Idiomaĵoj kaj stabilaj koneksoj

Tipaj koneksoj

вода льётся, течёт, капает, плещется; бьёт (ключом, фонтаном); брызгает, пенится; журчит, шумит, булькает, бурлит; искрится, блестит; закипает, кипит; зацветает, цветёт
воду пьют, лакают, хлебают; наливают, переливают, выливают, спускают; подогревают, кипятят; дистиллируют
воды́ отливают, наливают, плескают; нахлёбываются, могут глотнуть
по́ воду ходят
в воду ныряют, окунаются; окунают
в воде плавают, плещутся, барахтаются, тонут; топят; растворяют, разводят; отражаются; мокнут
водой, водою (реже) захлёбываются; плескаются, брызгаются; обливаются; разбавляют, разводят; заправляют (паровозы); заливают, тушат; поливают
по воде плавают (птицы и суда), ходят (корабли)
на воду спускают (суда)
во́ды отходят

Frazeologiaĵoj

Ŝablono:eko

Ŝablono:mezo

Ŝablono:fino

Proverboj

Popolaj superstiĉoj

апрель с водою — май с травою

Enigmoj

Ŝablono:Bibliografio

Ŝablono:L

Ŝablono:wikipedia

Ŝablono:Morfologio kaj sintakso

Sn.	вода
Sn. obj.	вода
Sn. subj.	водата
Pl.	води
Pl. perf.	водите
Komp.	-
Vok.	-

во-да

Substantivo, ina genro, deklinacio 41.

akvo ◆ Mankas ekzemplo de uzo por ĉi tiu signifo. Vi povas helpi Vikivortaron, aldononte ekzemplon el iu literatura verko.

Samsencaĵoj

Kontraŭvortoj

Hiperonimoj

Hiponimoj

Frazeologiaĵoj

Ŝablono:Parencaj vortoj

Parencaj vortoj
substantivoj: воденица, вододел, водоливник, вододайка, водомер, водомерка, водород

Deveno

Vidu etimologio de la rusa vorto.

Ŝablono:L

akvo ◆ Mankas ekzemplo de uzo por ĉi tiu signifo. Vi povas helpi Vikivortaron, aldononte ekzemplon el iu literatura verko.

Ŝablono:Parencaj vortoj

водород

Deveno

Vidu etimologio de la rusa vorto.

Ŝablono:L

Ŝablono:wikipedia

Ŝablono:Morfologio kaj sintakso

kazo	singularo	pluralo
nom.	вода	воде
gen.	воде	вода
dat.	води	водама
ak.	вода	воде
vok.	водо	воде
inst.	водом	водама
lok.	водом	водама

во-да

Substantivo, ina genro.

akvo ◆ Mankas ekzemplo de uzo por ĉi tiu signifo. Vi povas helpi Vikivortaron, aldononte ekzemplon el iu literatura verko.

Ŝablono:Parencaj vortoj

Parencaj vortoj
substantivoj: водоноша, водњикав, воденица, водоник

Deveno

Vidu etimologio de la rusa vorto.

Ŝablono:Lingvo SLOVIO

akvo ◆ Mankas ekzemplo de uzo por ĉi tiu signifo. Vi povas helpi Vikivortaron, aldononte ekzemplon el iu literatura verko.

Samsencaĵoj

Kontraŭvortoj

Hiperonimoj

Hiponimoj

Ŝablono:Parencaj vortoj

Parencaj vortoj
substantivoj: водица

Idiomaĵoj kaj stabilaj koneksoj

Deveno

Vidu etimologio de la rusa vorto.

Ŝablono:L

akvo

Ŝablono:Parencaj vortoj

Deveno

El la prahindeŭropa *wodor (*wedor, *uder), el radiko *wed- — akvo. Vidu etimologio de la rusa vorto.

Ŝablono:L

Ŝablono:wikipedia

akvo ◆ Mankas ekzemplo de uzo por ĉi tiu signifo. Vi povas helpi Vikivortaron, aldononte ekzemplon el iu literatura verko.

Frazeologiaĵoj

Ŝablono:Parencaj vortoj

Parencaj vortoj
substantivoj: водень, електроводонагрівач, водогін, водомір, водолаз, водопій

Deveno

Vidu etimologio de la rusa vorto.

@@ Linio 111: / Linio 111: @@
 === {{Parencaj vortoj}} ===
 {{parencvortoj|Ĉiuj vortoj kun radiko вод-
-|умласк= [[водица]], [[водичка]], [[водонька]], [[водочка]]
+|diminutivoj= [[водица]], [[водичка]], [[водонька]], [[водочка]]
-|увелич=[[водища]]
+|aŭgmentativoj=[[водища]]
-|имена-собственные=[[Водный Стадион]], [[Водовзводная башня]], [[Водолей]]
+|propraj-nomoj=[[Водный Стадион]], [[Водовзводная башня]], [[Водолей]]
 |loknomoj=[[Кисловодск]], [[Минеральные Воды]], [[Приводье]]
 |familinomoj=[[Водкин]], [[Водопьянов]], [[Водорезов]], [[Петров-Водкин]]
@@ Linio 122: / Linio 122: @@
 |adverboj=[[водой]], [[водяно]]
 }}
 === Anagramoj ===