сын

rusa

Formologio kaj kunordo

Substantivo, ula, vira genro, 2-a deklinacio (tipo de deklinacio 1c^ laŭ klasifikado de A. A. Zaliznjak).

Deklinacioj laŭ la skemo 1c^.

kazo	ununombro	multenombro
nom.	сы́н	сыновья́
gen.	сы́на	сынове́й
dat.	сы́ну	сыновья́м
ak.	сы́на	сынове́й
inst.	сы́ном	сыновья́ми
pr.	сы́не	сыновья́х
lok.	сы́ну, сы́не	—

Foje uzeblas deklinacioj laŭ la skemo 1c.

kazo	ununombro	multenombro
nom.	сы́н	сыны́
gen.	сы́на	сыно́в
dat.	сы́ну	сына́м
ak.	сы́на	сыно́в
inst.	сы́ном	сына́ми
pr.	сы́не	сына́х
lok.	сы́ну, сы́не	—

сын

 Substantivo: сын.

Prononco

IFA:  /sɨn/  rusa

IFA:  /[sɨnɐˈvʲja ~ sɨˈnɨ/  rusa

 сын ^(informoj) (singularo)

Signifologiaj ecoj

Signifoj

Signifoj

[1] filo, virseksa homido, rigardata rilate al la gepatroj.

• ◆ Ему помогала собака и после школы — одиннадцатилетний сын. Д. А. Гранин, «Месяц вверх ногами», 1966. j.

• →Al li helpis hundo kaj post mezlernejo — la 11-jara filo. Daniilo Granin. Monato krurojn supren. 1966.

• ◆ Однажды, когда тётка с сыновьями работала на огороде, мы с ним схватились. Фазиль Искандер, «Петух», 1962. j.

• →Foje kiam onklino kun filoj laboris en legomejo mi kaj li kverelis. Fazil Iskander. Virkoko. 1962.

• ◆ Любовь мы завещаем женам, // Воспоминанья ― сыновьям. Константин Симонов, «Смерть друга», 1942. j.

• →Amon testamentos ni al edzinoj // Rememorojn ― la filoj. Konstantino Simonov. Morto de la amiko. 1942.

• ◆ Единственную в хате пару латаных валенок оставил сыну, чтобы тот мог ходить в школу. Василь Быков, «Болото», 2001. j.

• →La solan en la domo paron de riparitaj felbotoj li lasis al filo por ke tiu povu frekventi lernejon. Vasil Bikov. Marĉo. 2001.

[2] sublim., figursenca ulo virseksa, rigardata kiel ido de iu etna aŭ alia komunumo.

• ◆ Тебя я, вольный сын эфира, // Возьму в надзвездные края. М. Ю. Лермонтов, «Демон», 1829–1839. j.

• →Vin mi, libera filo de etero, // Prenos al superstelaj sferoj. Miĥailo Lermontov. Demono. 1829–1839.

• ◆ Много сынов и с той и с другой стороны сложили свои светлые головы. Чингиз Айтматов, «Плаха», 1987. j.

• →Multe da filoj de tiu kaj de alia flanko perdis siajn helajn kapojn. Ĉingizo Ajtmatov. Eŝafodo. 1987.

[3] sublim., retor. idoj, posteuloj ĝenerale.

• ◆ Но дух отцов воскрес в сынах. В. А. Жуковский, «Певец во стане русских воинов», 1812. j.

• →Sed spirito de la patroj resurektis en la filoj. Vasilio Ĵukovskij. Kantisto en tendaro de la rusaj batalantoj. 1812.

• ◆ Не будешь ты достоин сынами христианскими владеть! Владимир Малик, «Фирман султана», 1969. j.

• →Ne meritos vi kristanajn filojn posedi! Vladimiro Malik. Firmano de sultano. 1969.

Samsencaĵoj

[1] parte: отпрыск

Antonimoj

[1] мать, отец (laŭ parencaj rilatoj), дочь (laŭ sekso), пасынок (laŭ parencaj rilatoj)

[2] дочь (laŭ sekso)

Supernocioj

[1] отпрыск, ребёнок, дитя

[2] дитя

Subnocioj

[1] пасынок

Derivaĵoj

Parencaj vortoj

diminutivoj: сынок, сынишка, сынуля, сыночек, сына aŭgumentativoj: сынище substantivoj: усыновление, усыновитель, усыновительница adjektivoj: сыновний, сыновий verboj: усыновить, усыновлять, усыновляться, усыновиться adverboj: по-сыновьи, по-сыновнему participoj: усыновляющий, усыновляющийся, усыновляемый, усыновлявший, усыновлявшийся, усыновивший, усыновившийся, усыновлённый gerundioj: усыновляя, усыновляясь, усыновляв, усыновлявши, усыновлявшись, усыновив, усыновивши, усыновившись

Deveno

Devenas el La vorto devenas de la malnovslava *synъ, de kiu interalie devenis: la malnovslava сꙑнъ (la malnovgreka υἱός), la ukraina син, la belorusa сын, la bulgara синъ́т, la serbokroata си̑н (genitivo си̑на; plurae: си̏нови), la slovena sȋn (genitivo sȋna, sinȗ), la ĉeĥa, slovaka syn, la pola, la suprasoraba, malsuprasoraba syn. La malnova bazo finiĝis per -u.

Ĝi parencas al la litova sūnùs, la malnovprusa souns (akuzativo sunun), la malnovhinda sūnúṣ, la avesta hūnu-, la gota sunus, la malnova supregermana sunu, la greka (Homera epoko), krita, lakona, arkada υἱύς (genitivo υἱέος), la toĥara A sе, В sоуä (filo), plu ĝi estas ligita al la malnovhinda sū́tē (sāuti), sūуаtē (sūyati), savati (naskas, generas), la avesta hunāmi (mi naskas), la irlanda suth (naskiĝo, frukto), la malnovhinda sū́tiṣ (naskiĝo), sū́tuṣ (gravedo).

Max Julius Friedrich Vasmer. Russisches etymologisches Wörterbuch (Rusa etimologia vortaro)

Frazaĵoj

• блудный сын
• крёстный сын
• приёмный сын
• старший сын, младший сын
• сукин сын
• сын полка
• сыны Аммона

Proverboj

Сын глядит в дом, а дочь глядит вон.

• →Filo rigardas en domon, dum filino rigardas eksteren.

Сын за отца не ответчик.

• →Filo ne respondecas pri (fuŝoj) de sia patro.

Сын отца глупее — жалость; сын отца умнее — радость; брат брата умнее — зависть.

• →Se filo estas pli stulta ol patro — domaĝo; se filo estas pli inteligenta ol patro — ĝojo; se frato estas pli inteligenta ol frato — ĵaluzo.

Сын — отцу помощник.

• →Filo — helpanto de patro.

Сын похож на мать — счастливым будет.

• →Se filo similas al patrino — li estos feliĉa.

Сына кормить — взаймы давать; дочь кормить — в окно деньги выбрасывать.

• →Nutri filon estas kvazaŭ prunti; nutri filinon — kvazaŭ monon en fenestron ĵeti.

Сынки и пасынки.

• →Filĉjoj kaj duonfiloj.

Сын-то он мой, да ум у него свой.

• →Filo ja estas mia, sed saĝon havas la sian.

Tradukoj

   

abĥaza: аҧа → ab abaza: па → abq adigea: къо → ady afrikansa: seun → af alabama: ochòosi → akz, impasàali → akz altaja: уул → alt amhara: ወንድ ልጅ → am (wŏnd ləj) aragona: fillo → an anglosaksa: sunu → ang, bearn → ang, eafora → ang araba: ولد → ar (walad); إبن → ar (ibn) aramea (siria): ܒܪܘܢܐ → arc (brā’) aramea (juda): ברא → arc (brā’) egiptaraba: ابن → arz vira (ebn) asama: পুত → asm (put) asturia: fíu → ast avara: вас → av avesta: 𐬞𐬎𐬚𐬭𐬀 → ave (puθra) azerbajĝana: yuqa → az baŝkira: ул → ba Bavara: Buab → bar vira belorusa: сны → bel bulgara: син → bg bambara: denkɛ → bm bengala: ছেলে → bn (čʰele); পুত্র → bn (putrô) bretona: mab → br bosnia: sin → bs buriata: хүбүүн → bua; воӀ → bua kataluna: fill → ca ĉeĉena: кӀант → ce cebua: anak → ceb orientmaria: эрге → chm ĉeroka: ᎤᏪᏥ → chr (uwetsi) ŝora: оғлу → cjs, оол → cjs sorana: کور → ckb (kur) ĉukĉa: экык → ckt korsika: figliu → co krime-tatara: oğul → crh, syn → crh ĉeĥa: syn → cs kaŝuba: òtrok → csb, malnovslava: сꙑнъ → cu (cirile) malnovslava: ⰔⰟⰊⰐⰟ → cu (glagolice) ĉuvaŝa: ывӑл → cv kimra: mab → cy dana: søn → da dargva: урши → dar, дурхӀя → dar germana: Sohn → de vira -(e)s, Söhne dungana: зы → dng, уол → dng malsuprasoraba: syn → dsb maldiva: ފިރިހެން ދަރިފުޅު → dv (firihen darifuḷu) emilia: fiôl → egl vira egipta: s3 → egy greka: γιός → el (γιος → el) angla: son → en Esperanto: filo → eo hispana: hijo → es vira estona: poeg → et eŭska: seme → eu evena: хут → eve, няруд → eve evenka: омолги → evn, хутэ → evn evea: viŋutsu → ewe ekstremadura: iju → ext persa: پسر → fa (pesar) finna: poika → fi feroa: sonur → fo franca: fils → fr vira nordfrisa: dring → frr vira friula: fi → fur frisa: soan → fy irlanda: mac → ga gagauza: ool → gag skotgaela: mac → gd galega: fillo → gl vira nanaja: хусэ пиктэ → gld, пиктэ → gld gvarania: memby → gn gota: 𐍃𐌿𐌽𐌿𐍃 → got vira, sunus → got antikva greka: υἱός → grc vira guĝarata: પુત્ર → gu (putra) manksa: mac → gv haŭsa: ɗa → ha havaja: keiki kāne → haw hebrea: בן → he (ben) hindia: बेटा → hi (beṭā) kroata: sin → hr suprasoraba: syn → hsb haitia: fis → ht hungara: fiú → hu armena: որդի → hy (voɾtʰi); տղա → hy (tġa) Interlingvao: filio → ina igba: okpara → ibo indonezia: putera → id siĉuana: ꌺ → ii (sse) inupiaka: iġñiq → ik iloka: anak → ilo inguŝa: воӀ → inh Ido: filio → io, filiulo → io islanda: sonur → is itala: figlio → it inuktituta: ᐃᕐᓂᖅ → iu, irniq → iu japana: 息子 → ja (むすこ → ja; musuko), 坊っちゃん → ja (ぼっちゃん → ja; botchan) (estime) loĵbano: bersa → jbo java: anak → jv kartvela: ვაჟიშვილი → ka (važišvili), ვაჟი → ka (važi), ძე → ka (je) kabarda: къуэ → kbd tofalara: оол → kim ĥakasa: оол → kjh kazaĥa: ۇل → kk (arabe) kazaĥa: ұл → kk (cirile) kazaĥa: ul → kk (latinskribe) gronlanda: erneq → kl kmera: កូនប្រុស → km (koon proh) kanara: ಮಗ → kn (maga) korea: 아들 → ko (adeul); (estime) 아드님 → ko (adeunim) komipermjaka: пи → koi konkana: पूतु → kok (pūtu) korjaka: акык → kpy karaĉaja-balkara: улан → krc, джаш → krc karela: poigu → krl kurda: kur → ku, gede → ku, law → ku kumika: улан → kum kornvala: mab → kw kirgiza: уул → kyуу latina: filius → la vira, natus → la ina

judhispana: איז'ו → lad (ijo → lad ) luksemburga: Jong → lb laka: арс → lbe lezga: хва → lez, гада → lez limburga: zoean → li lombarda: fioeu → lmo laosa: ລູກຊາຍ → lo (lūksāy) litova: sūnus → lt latgala: dāls → ltg latva: dēls → lv masaja: einoto → mas mokŝa: цёра → mdf malagasa: zanakalahy → mg maoria: tama → mi makedonia: син → mk malajala: പുത്രന്‍ → ml (putran) mongola: хүү → mn moldava: фиу → mo marata: मुलगा → mr (mulagā) malaja: anak laki-laki → ms malta: iben → mt miranda: filho → mwl vira birma: သား → my (tha:) erzja: цёра → myv naŭatla: oquichconetl → nah minnana: 囝 → nan (kiáⁿ) napola: figlio → nap vira; figliulo → nap malaltgermana: Söhn → nds nepalia: छोरा → ne (chorā) nederlanda: zoon → nl novnorvega: son → nn vira norvega: sønn → no vira malnovnordlanda: mǫgr → non, sonr → non novialo: filie → nov navaha: -ghe’ → nv (de patro); -yáázh → nv (de patrino); okcitana: filh → oc orija: ପୁଅ → or malnovrusa: сꙑнъ → orv vira oseta: фырт → os osmanida turka: اوغل → ota panĝaba: ਪੁੱਤ → pa (putt); ਪੁੱਤਰ → pa (puttar) pampanga: anak → pam papiamento: yiu homber → pap malnovpersa: puča → peo palia: पुत्त → pi (putta) vira pola: syn → pl piemonta: fieul → pms daria: پسر → prs (pesar) paŝtoa: زوي → ps (zūy) pola: syn → pl portugala: filho → pt keĉua: churi → qu paskinsula: haηu → rap romanĉa: figl → rm vira rumana: fiu → ro romaa: чаво → rom, shavo → rom istrorumana: fiľ → ruo arumana: hilj → rup sanskrito: सूनु → sa (sūnu); पुत्र → sa (putra) jakuta: уол → sah, уол оҕо → sah santala: ᱜᱳᱱ → sat (hon) sarda: figiu → sc sicilia: figghiu → scn skota: son → sco sinda: پٽ → sd (puṫu) nordsamea: bárdni → se ĵemajtia: sūnos → sgs sinhala: පුතා → si (putā) kildin-samea: алльк → sjd slovaka: syn → sk slovena: sin → sl samoa: ataliʻi → sm somala: wiil → so albana: bir → sq serba: sin → sr vira (latinskribe) serba: син → sr srana: manpikin → srn Sumerisch: 𒌉𒍑 → sux (TUR.UŠ) sveda: son → sv svahila: mwana → sw, auladi → sw silezia-pola: syn → szl vira tamila: மகன் → ta (makaṉ) tabasara: бай → tab telugua: కొడుకు → te (koḍuku); కుమారుడు → te (kumāruḍu) taĝika: писар → tg, пур → tg tajlanda: ลูกชาย → th (lūkčʰāy) turkmena: ogul → tk tagaloga: anak → tl cvana: morwa → tn tokpisino: pikinini man → tpi, pikinini man bilong em → tpi turka: oğul → tr tatara: ул → tt (cirile) tata: кук → ttt tahitia: tamaiti → ty tuva: оол → tyv, оглу → tyv udmurta: пи → udm ujgura: ئوغۇل → ug (oghul → ug, оғул → ug) ukraina: син → uk urduo: بیٹا → ur (beṫā) uzbeka: oʻgʻil → uz vepsa: poig → vep vjetnama: con trai → vi Volapuko: son → vo voto: poika → vot valona: fi → wa volofa: doom ju góor → wo kalmuka: көвүн → xal bolgara: اول → xbo kosa: unyana → xh ŝerpa: पुजुङ → xsr (pužuṅ) jida: זון → yi (zun) joruba: o̩mo̩kùnrin → yo, o̩mo̩-ilé → yo neneca: ню → yrk jukatanmajaa: aal → yua, paal → yua kantona: 仔 → yue‎ (jai2) ligura: figgio → ze ĉina (simpligita): 儿子 → zh-cn (érzi → zh-cn) ĉina (tradicia): 兒子 → mt (érzi) ĉina: 子 → zh (zi) zulua: indodana → zu zazaa: laj → zza malta: iben → mt