говорить
| konjugacio | nuntempo | estonteco | pasinteco | imperativo |
|---|---|---|---|---|
| mi | говорю́ | бу́ду говори́ть | говори́л говори́ла |
— |
| vi | говори́шь | бу́дешь говори́ть | говори́л говори́ла |
говори́ |
| li, ŝi, ĝi | говори́т | бу́дет говори́ть | говори́л говори́ла говори́ло |
— |
| ni | говори́м | бу́дем говори́ть | говори́ли | — |
| Vi | говори́те | бу́дете говори́ть | говори́ли | говори́те |
| ili | говоря́т | бу́дут говори́ть | говори́ли | — |
| aktiva participo (nuntempo) | говоря́щий | |||
| aktiva participo (pasinteco) | говори́вший | |||
| pasiva participo (pasinteco) | говори́вший | |||
| pasiva participo (pasinteco) | говорённый | |||
| gerundio (nuntempo) | говоря́ | |||
| gerundio (pasinteco) | говори́в говори́вши | |||
Verbo imperfektiva, transitiva, tipo de konjugacio laŭ A. Zaliznjak — 4b.
 | Vorterseparo |
Radiko: -говор-; sufikso: -и; verba finaĵo: -ть
- го-во-рить
 | Prononco |
 | Signifoj |
- [1] posedi parolkapablon, scii paroli
- ◆ Так и не научившись говорить по-русски, он обычно мычал, невразумительно отвечал, говорил односложными предложениями, вошедшими в русский фольклор. Чингиз Абдуллаев, «Мистерия эпохи заката», 2007 j.
- →Ne lerninte paroli ruse, li kutume muĝis, nekompreneble respondis, parolis per simplaj frazoj, enirintaj la rusan folkloron. Ĉingiz Abdullajev. Misterio de la dekadenca epoko. 2007.
- ◆ Лубовский вполне прилично говорит на русском. Не слишком, но понять можно. Виктор Пронин, «Банда 8», 2005 j.
- →Lubovskij sufiĉe bone parolas en la rusa. Ne tre, sed oni povas kompreni. Viktor Pronin. Bando 8. 2005.
- ◆ И оно умеет говорить по-испански ― значит, с ним можно объясниться. А. Р. Беляев, «Человек-амфибия», 1928 j.
- →Kaj ĝi scias paroli hispane ― do kun ni eblas komunikiĝi. Aleksandr Belajev. Homo-amfibio. 1928.
- ◆ Нешто мы без него, говорит, не знаем нашего поведения? А. П. Чехов, «Унтер Пришибеев», 1885 j.
- →Ĉu ni sen li, li diras, ne konas nian konduton? Anton Ĉeĥov. Unter-oficiro Priŝibejev. 1885.
- ◆ Предупреждаю вас, что вы должны говорить одну только сущую правду и что всё, сказанное здесь, вы должны будете подтвердить на суде присягой. А. П. Чехов, «Ты и вы», 1886 j.
- →Mi avertas vin, ke vi devas paroli sole la veron kaj ke ĉion diritan ĉi tie, vi devos konfirmi per ĵuro en juĝo. Anton Ĉeĥov. Vi kaj ni. 1886.
- ◆ Она стеснялась говорить по-русски, пренебрегала азербайджанским, от нее мы слышали только английскую речь. Александр Иличевский, «Перс», 2009 j.
- →Ŝi hezitis paroli ruse, neglektis la azeran, de ŝi ni aŭdis nur la anglan parolon. Aleksandr Iliĉevskij. Perso. 2009.
- ◆ Толстые губы его сильно говорят о чувственности. А. П. Чехов, «Шведская спичка», 1883 j.
- →Liaj dikaj lipoj forte parolas pri sensemo. Anton Ĉeĥov. Sveda alumeto. 1883.
- ◆ Он молчал: но выражение лица его и положение всего тела говорило: «Знаю, знаю; уж мне не первый раз это слышать. Ну бейте же; коли так надо — я снесу». Л. Н. Толстой, «Утро помещика», 1856 j.
- →Li silentis: sed vizaĝesprimo kaj situo de la tuta korpo parolis: "Mi scias, mi scias; jam ne unuan fojon mi aŭdas tion. Nu batu jam; se necese — mi eltenos. Leo Tolstoj. Mateno de bienisto. 1856.
- ◆ Тёмное, но сильное чувство говорило мне, что за разрешением их не следовало обращаться к Фустову. И. С. Тургенев, «Несчастная», 1868 j.
- →Malluma, sed forta sento parolis al mi, ke por ilia solvado ne necesis sin turni al Fustov. Ivan Turgenev. La Malfeliĉulino. 1868.
- [5] parol. konversacii, interparoli
- ◆ Когда сойдутся немцы или англичане, то говорят о ценах на шерсть, об урожае, о своих личных делах; но почему-то когда сходимся мы, русские, то говорим только о женщинах и высоких материях. А. П. Чехов, «Ариадна», 1895 j.
- →Kiam renkontiĝas germanoj aŭ angloj, do interparolas pri lanoprezoj, pri rikolto, pri siaj privataj aferoj; sed kial kiam renkontiĝas nu, rusoj, do interparolas sole pri la virinoj kaj altaj materioj. Anton Ĉeĥov. Ariadna. 1895.
- ◆ А может, это говорило в нём законопослушание: раз тебе полагается, должен получить. Ю. М. Нагибин, «Бунташный остров», 1994 j.
- →Sed eble tio parolis en li leĝobeemo: se vi rajtas, vi devas ricevi. Jurij Nagibin. Ribelula insulo. 1994.
- ◆ Знайте, что всё злое, подлое, гнусное, что говорят о мало-мальски известных людях, распустил по Москве я. А. П. Чехов, «В Москве», 1891 j.
- →Vi sciu, ke ĉion malican, malnoblan, aĉan, kion oni diras pri pli-malpli konataj homoj, disvastigis tra Moskvo mi. Anton Ĉeĥov. En Moskvo. 1891.
- ◆ Про Мастакова говорят много нехорошего — всё это ложь! А. Т. Аверченко, «Знаток женского сердца», 1918 j.
- →Pri Mastakov oni diras multe da malbonaĵoj — ĉio ĉi estas mensogo. A. T. Averĉenko. Konato de la virina koro. 1918.
- ◆ Про него нельзя было сказать «умный человек» в том смысле, как обыкновенно говорят о людях, замечательно наделённых этой силою. И. А. Гончаров, «Обрыв», 1869 j.
- →Pri li ne eblis diri "inteligenta homo en tiu senco, kiel kutime oni diras pri homoj, rimarkinde dotitaj je tiu ĉi forto. Ivan Gonĉarov. Krutaĵo. 1869.
- ◆ Говорят о наличии непосредственного интереса, когда учащийся интересуется самой учебой, изучаемым предметом, когда им руководит стремление к знанию... С. Л. Рубинштейн, «Основы общей психологии. Части 4-5», 1940 j.
- →Oni parolas pri ĉeesto de senpera interesiĝo, kiam lernanto interesiĝas pri la lernado mem, pri la studata fako, kiam lin gvidas strebo al scio.. S. L. Rubinŝtejn. Fundamento de la ĝenerala psikologio. Partoj 4-5. 1940.
 | Deveno |
Ĝi devenas de говор, poste de la praslava *govorъ, de kiu interalie devenis: la ukraina говорити, la bulgaraj го́вор (interparolo), гово́ря (mi parolas), la serbokroataj го̏во̑p (parolo, interparolo), гово́рити (interparoli), la slovenaj gȏvor, govoríti, la ĉeĥa hovor, hovořit, la slovaka hovoriť, la kaŝuba gævær (voĉo, lingvo), la suprasoraba howrić (soni obtuze, koleregi). Alia ŝtupo de alternado: la polaj gwar (bruo, parolado), gwara (dialekto). Ĝi parencas ankaŭ al la latvaj gaura (babilado), gaurat, -ãju (fajfi, koleregi), gavile^t, -ẽju (jubili); kanti (pri najtingalo)», la litovaj gauju, gauti (hurli), gaudžiù, gaũsti (soni), la malnovsupraĝermana gikewen (voki), la anglosaksa cíegan (de *kaujan) — same, la gotlanda kaum (hurlado), la malnovsupraĝermana kûma (plendo), la malnovhindaj jṓguvē (mi sonas, krias), gavatē (sonas), la grekaj γόος (plendo), γοάω (mi plendas, mi ploras).
 | Samsencaĵoj |
- [1] разговаривать
- [2] разговаривать
- [3] сообщать
- [4] подсказывать, предсказывать
- [5] беседовать, разговаривать, переговариваться
- [6] —
- [7] parol. поговаривать, молва ходит; parol., disdegna: сплетничать, судачить, трепаться, славить
- [8] высказывать, высказываться, обсуждать, рассуждать
 | Kontraŭvortoj |
- [1] немотствовать
- [2] молчать
 | Hiperonimoj |
- [1]
 | Hiponimoj |
- [1] выражаться
- [2] болтать, беседовать, бросаться словами, выбалтывать, рассказывать, давать волю языку, изъясняться, картавить, заикаться, кидаться словами, лепетать, лопотать, объясняться, проговориться, противоречить, разбалтывать, толковать, фразёрствовать; parol.: балагурить, травить (байки); (vulgara): балаболить, балакать, балякать, гутарить; inf.: калякать, лялякать; disdegna, parol.: точить лясы, вякать, городить (чушь), квакать, молоть (чушь, языком), мусолить, мутить, нести, петь, переливать из пустого в порожнее, плести, празднословить, пустозвонить, пустословить, разводить (тары-бары, растобары, турусы), разглагольствовать, разоряться, распускать язык, стрекотать, суесловить, трезвонить, трепаться, чесать языком, мозолить (язык), трубить, словоблудить, свистеть, талдычить, толкать (parolon); parol. (malofte): тренькать, чирикать, щебетать; ĵar.: бакланить, базланить, бухтеть, лепить, лить, лесничать, лестничать, мандить, мотать, звонить, парле, сарафанить, фенеботать, фенить, фонить, фанить, тарабарить; (arkaika): ергочить
Proverboj
- говорить на ветер (paroli al vento; do paroli senrezulte, senresponde, senrespondece)
- говорят, что кур доят (oni diras ke oni kokinojn melkas; kun senco "ne kredu al ĉiu onidiro")
- дурак — кто говорит не так (stultulo estas kiu kontraŭas tion)
- правду говорить — себе досадить (veron diri — nur sin mem ĝeni; do prefere en elparolu la veron aŭ estu preta al sekvontaj problemoj)
- сказал а, говори и бэ (diris a, diru ankaŭ b; kun senco "se vi faris la unuan paŝon, faru ankaŭ la sekvajn")
 | Frazaĵoj |
- (просто и) не говорите ((simple eĉ) ne diru)
- вообще говоря (parolante ĝenerale)
- говорит само за себя ((tio) parolas pri si mem)
- говорит, как пишет ((li) diras kvazaŭ skribas)
- говорить загадками (paroli per enigmoj)
- говорить матом (paroli per sakraĵoj, sakri)
- говорить на разных языках (paroli (koni) diversajn lingvojn)
- говорить напрямоту (paroli rekte), говорить начистоту (paroli malkaŝe; laŭvorte: parole pure)
- говорить обиняками (paroli nebule, ĉirkaŭvoje)
- говорить под руку (laŭvorte: paroli sub manon; kun senco "paroli en malkonvena momento al homo, okupita per iu permana laboro")
- говорить правду (paroli veron)
- говорят тебе (oni diras al vi; kun celo kredigi iun), говорят вам (oni diras al vi (plurale); kun celo kredigi iun)
- иначе говоря (aliel dirite)
- как бы говорит нам ((li) kvazaŭ diras al ni)
- как говорят (kiel oni diras), говорят, что (oni diras ke)
- кто бы говорил (kiu dirus; kun senco "viaj vortoj malkonvenas al vi, viaj agoj")
- мягко говоря (milde dirite; antaŭ iu aserto, kun celo substreki ke ĝi estas milde formulita, dum realo postulas pli fortan, akran esprimon)
- не говорите (ne diru (plurale aŭ al Vi); kiel postulo aŭ emocia frazo kun senco "vi pravas")
- и не говорите (kaj ne diru; sama sanco)
- не говоря уже (sen paroli pri; antaŭ mencio de aldonaj faktoj, nomoj, ks, konfirmantaj antaŭan aserton)
- не говоря уже о (sen paroli jam pri; same)
- не говоря худого слова (sen paroli malbonan vorton; antaŭ mencio de iu aŭ io, kun celo mildigi eblan negativan impreson pri menciotaj personoj aŭ aferoj)
- нечего говорить (ne parolindas; postulo ĉesigi parolon aŭ emocia frazo kun senco "ne parolindas", ĉiuj komprenas ke tiu persono aŭ afero estas aĉaj)
- ни слова не говоря (ne parolinte eĉ unu vorton; kun senco "silente")
- свободно говорить (paroli libere; rekte kaj figursence)
- что и говорить (kion ja paroli; emocia frazo celanta substreki ies fuŝon)
- что ни говори (laŭvorte: kion oni ne parolu; uzeblas antaŭ aserto, ekzemple "что ни говори, Россия — страна огромная" (kion ajn oni parolu, Rusio estas grandega lando)
 | Derivaĵoj |