herunter

germana

 Adverbo

Rimarkoj

La rekomendita separo laŭ Duden estas tiu laŭ sonsciencaj silaboj: he·run·ter. Tamen estas eble ankaŭ separi la vorton laŭ ties deveno: her·un·ter.

Rimarkoj

Movo malsupren al la parolanto postulas la adverbon herunter; tia movo ek de la parolanto for diskonatiĝas per hinunter.
Ĉi diferenco ne plu troveblas en ĉiu regionoj: En la familiara lingvaĵo en norda Germanujo oni ĉiam diras runter. Aliel okazas en suda Germanujo, kie oni diferencas la familiaraĵojn ’runter (=herunter) kaj ’nunter (=hinunter).

Silabseparo

he·r·un·ter

Elparolo

IFA:  hɛˈʁʊntɐ 

Signifoj

malsupren, (von oben herunter) de supre

Signifoj en la germana:

[1] aus der Richtung von irgendwo oben nach unten, meist zum Sprecher, Erzähler oder Handelnden hin

Samsencaĵoj

[1] fam. runter

Sencparencaj vortoj

[1] herab, abwärts

Kontraŭvortoj

[1] herauf

Ekzemploj

[1] Die Kühe laufen den Berg herunter.

Derivaĵoj

herunterbringen - porti malsupren

herunterfallen - fali de, fali malsupren, subfali

heruntergeben - doni de supre

heruntergehen - malsupreniri, subiri, (Flugwesen) descendi

heruntergekommen - dekadenca, (verwahrlost) malzorgita, (elend) mizera, (zerschlissen) trivita

heruntergelangen - veni de supre

herunterhauen - (jemandem eine herunterhauen) doni vangofrapon

herunterholen - desupri, malsuprenigi, iri malsupren por alporti ĉi tien

herunterhängen - pendi malsupren

herunterklappen - mallevi la klapon

herunterkommen - veni de supre (ĉi tien), (verelenden) fali en mizeron, (verarmen) malriĉiĝi, (verkommen) dekadenci, (Geschäft) ruiniĝi, (die Treppe herunterkommen) descendi la ŝtuparon

herunterladen - (auch EDV: downloaden) elŝuti

herunterlassen - desupri, (herablassen) malsuprenigi, (senken) mallevi

herunterleiern - gurdi, monotone reciti

herunterleihern - mueli

heruntermachen - (grob tadeln) krude riproĉadi, (boshaft reden) ege malice paroli

herunternehmen - (abnehmen) depreni, (von oben wegnehmen) forpreni de supre

herunterreden - bagateligi

herunterreißen - deŝiri, perforte forŝiri, (abnutzen, Schuhe, Kleidung) trivi

herunterrutschen - malsuprengliti

herunterschießen - pafe faligi

herunterschlagen - forbati, (abschlagen, wegschlagen) debati, (Kragen) malsuprenfaldi

herunterschmeißen - malsupren ĵeti, malsupren ĵetegi

herunterschütteln - deskui, forskui

heruntersein - (körperlich) havi ege malbonan sanstaton, (erschöpft sein) esti elĉerpita, (verbraucht sein) esti eluzita

heruntersetzen - meti malsupren, (Preis) malaltigi, redukti, (verleiden) kalumii

herunterspringen - malsuprensalti, (absprühen von) desalti de

heruntersteigen - deiri, subiri, malsupreniri, (absteigen) sobiri, (Flugwesen: heruntergehen) descendi

herunterstürzen - malsupren falegi

herunterwerfen - (von oben) ĵeti de supre

herunterwirtschaften - mismastrumi

herunterziehen - deprimi, malsupren tiri, malsupren treni

herunterladen

Tradukoj

   

afrikansa: [1] neer → af, ondertoe → af angla: [1] down → en, downwards → en franca: [1] à → fr bas → fr, vers → fr le → fr bas → fr hispana: [1] (hacia) abajo → es, den Berg herunter monte abajo; herunter sein fam. (Jalousie), estar bajado; herunter sein (Fieber), haber bajado; bist du wohl bald vom Baum herunter! fam., ¡a ver si bajas de una vez del árbol!

nederlanda: [1] benedenwaarts → nl, neer → nl portugala: [1] para → pt baixo → pt sveda: [1] hit ned → sv, nedåt → sv, nedför → sv

Dialekttabelle= Alemannisch: Schwäbisch: [?] ra, rab Bairisch: obi

D-rechts= frankona ripuara koelsch: eraff malaltgermana: dal Ostmitteldeutsch:

Referencoj kaj literaturo

[1] Germana vortaro de Jakob kaj Wilhelm Grimm (Deutsches Wörterbuch von Jacob und Wilhelm Grimm) „herunter“.

[1] Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache „herunter“

[1] canoo.net „herunter“

[1] Uni Leipzig: Wortschatz-Lexikon „herunter“.

Fontoj kaj citaĵoj

herunten, hinunter