sata

El Vikivortaro

Esperanto[redakti]

 Adjektivo[redakti]

Kazo Ununombro Plurnombro
Nominativo sata sataj
Akuzativo satan satajn
Vorterseparo
sat + a

Signifoj
[redakti]

ne manĝobezona, kun kontentigita manĝbezono, manĝinta sufiĉe
sata stomako ne lernas volonte[1];
ke la lup’ estu sata, k la ŝaf’ ne tuŝata[1];
la gepatroj rakontis la historion al sia familio, sed nur tiam, kiam ili ĉiuj estis sataj[1];
sata malsatan ne povas kompreni[1].
kun plene kontentigita deziro
li mortis profundaĝa kaj sata de vivo[1];
li estas sata je volupto, de plezuroj.
Derivaĵoj
  • sate - en sata maniero
nutru lupon plej sate, li ĉiam serĉas arbaron[1];
vivi sate kaj glate[1];
kiu prilaboras sian teron, tiu havos sate da pano[2].
  • sati (ntr) - senti sin sata, esti sata
  • satigi - fari iun sata
la viando satigas pli rapide, ol la legomoj;
kuiriston vaporo ne satigas[1];
promeso ne satigas[1];
satigi siajn instinktojn[3];
la Eternulo satigos vian animon[2].
  • satiĝi - iĝi sata
muso satiĝis, faruno malboniĝis[1];
vi malĉastis kun ili kaj tamen ne satiĝiŝ;
liaj okuloj ne povis satiĝi je la vidado; satiĝinta de la vivo[1].
  • ĝissate - tiel, ke oni plene satiĝu
manĝante panon ĝissate[2].
  • malsata - sentanta manĝobezonon
malsata stomako orelon ne havas[1];
ĉiam troviĝas ankoraŭ unu porcio da fiŝoj por malsata buŝo[1];
malsata kiel lupo[1];
edzin’ admirata—edzo malsata[1];
en malsata familio mankas harmonio[1].
  • malsati - senti sin malsata
estro ne malsatas[1];
juneco petolis, maljuneco malsatos[1];
ĉiu, kiu malsatas, venu k manĝu[1];
ĉi tie malsatanto trovis kovritan tablon[1];
tute jam sata, sed okulo malsatas[1].
  • malsato - bezono manĝi
terura malsato ŝin turmentis[1];
se ni devas atendi […], tiam mia edzino mortos de malsato[1];
li aspektis kiel enkorpigita malsato[1];
malsato plej bone gustigas la manĝon[1];
malsato donas spriton[1];
nun malsato okazis en la lando[2];
en la tempo de la granda malsato sub la reĝo S[1].
  • malsatego - granda ĝenerala malsato.
  • malsatigi - fari iun malsata
la spekulaciantoj pri la greno malsatigis la popolon.
  • malsatiĝi - iĝi malsata
ŝi alvokis ĉiujn malsatiĝintajn paserojn, por ke ili trovu ĉi tie manĝaĵon[1].
  • malsatmorti - morti pro malsato
mallertuloj, defendantaj sin kontraŭ malsatmorto[1].
  • malsatstriko - publika protesto, kiun kaptito, viktimo de maljustaĵo kaj similaj faras, volonte malsatigante sin dum pli-malpli longa tempo.
  • nesatigebla. Tia, ke oni ne povas tiun satigi
nesatigebla faŭko, sciavido.
  • supersatigi. Pli ol normale satigi
la ventkoko estis, kiel oni tion nomas, supersatigita[1].
Deveno
el la germana satt, mez- kaj malvovaltgermana sat, ĝermana *sada-, komparu samsignifan nederlandan zat → nl, gotika saþs, malnovangla sæd (el kiu devenas la angla sad → en, „malgaja“); el la hindĝermana *sat, komparu samsignifan latinan satur → la, kaj la litovan sotus → lt[4]

Tradukoj
[redakti]

Referencoj kaj literaturo
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 1,23 1,24 1,25 1,26 1,27 1,28 1,29 El la verkaro de L.L. Zamenhof
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 El la Hebrea Biblio (Malnova Testamento) laŭ la Londona Biblio.
  3. El la verkaro de Kazimierz Bein
  4. Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache. 25., durchgesehene und erweiterte Auflage. Walter de Gruyter, Berlin/Boston ISBN 978-3-11-022364-4, DNB 1012311937