Helpo:IFA: Malsamoj inter versioj
Linio 419: | Linio 419: | ||
<tr><td>‿</td><td>Kunligo**</td></tr> |
<tr><td>‿</td><td>Kunligo**</td></tr> |
||
</table> |
</table> |
||
<nowiki>*</nowiki>Laŭ la prefero de la aŭtoro, la marko de malgranda akcentogrupo povas ekz-e limigi eĉ silaboparon, aŭ marki intonacion de vortogrupo malpli longa, ol tia de la marko de granda akcentogrupo. <br> |
<nowiki>*</nowiki>Laŭ la prefero de la aŭtoro, la marko de malgranda akcentogrupo povas ekz-e limigi eĉ silaboparon, aŭ marki intonacion de vortogrupo malpli longa, ol tia de la marko de granda akcentogrupo. Ekz-e, malgranda akcentogrupo havu nur unu vortoakcento, kaj granda estu grupo da malgrandaj. <br> |
||
<nowiki>**</nowiki>Vorto-fina sono komencas posta silabo |
<nowiki>**</nowiki>Vorto-fina sono komencas posta silabo |
||
Kiel registrite je 05:12, 20 nov. 2019
La IFA estas la Internacia Fonetika Alfabeto. (Angle IPA, International Phonetic Alphabet; france API, Alphabet phonétique international.)
La Internacia Fonetika Alfabeto estas alfabeto kiu celas povi reprezenti ĉiujn sonojn de ĉiu lingvo. Ĝi baziĝis sur la latina alfabeto, aldone de grekaj literoj kaj aliaj signoj.
Konsonantoj elpulmaj
Lipa | Langopinta | Langomeza | Gorĝa | |||||||||||||||||||||
Dulipa | Lipo- denta |
Denta | Gingiva | Post- gingiva |
Retro- fleksa |
Gingiv- palata |
Palata | Vela | Uvula | Faringa/ epiglota |
Glota | |||||||||||||
Plosivo | p | b | t̪ | d̪ | t | d | ʈ | ɖ | c | ɟ | k | g | q | ɢ | ʡ | ʔ | ||||||||
Nazalo | m | ɱ | n̪ | n | ɳ | ɲ | ŋ | ɴ | ||||||||||||||||
Trilo | ʙ | r | ʀ | ʜ | ʢ | |||||||||||||||||||
Frapeto | ⱱ | ɾ | ɽ | |||||||||||||||||||||
Frap. flanka | ɺ | |||||||||||||||||||||||
Frikativo | ɸ | β | f | v | θ | ð | s | z | ʃ | ʒ | ʂ | ʐ | ɕ | ʑ | ç | ʝ | x | ɣ | χ | ʁ | ħ | ʕ | h | ɦ |
Frik. flanka | ɬ | ɮ | ||||||||||||||||||||||
Alproksimiĝo | ʋ | ɹ | ɻ | j | ɰ | h | ɦ | |||||||||||||||||
(rondigita) | ɥ | ʍ | w | |||||||||||||||||||||
Alp. flanka | l̪ | l | ɭ | ʎ | ʟ |
Noto 1: Kiam du signoj aperas en paro, la dekstra reprezentas voĉan konsonanton.
Noto 2: Ombritaj areoj reprezentas artikulaciojn juĝitajn maleblaj.
Noto 3: Alia elpulma konsonanto, ne en la tabelo, estas IFA: [ɧ] ([ʃ] samtempe kiel [x] – nur teoria)
Konsonantoj neelpulmaj
Klakoj | Voĉaj implosivoj | Ejektivoj | |||
ʘ | Dulipa | ɓ | Dulipa | ʼ | (kiel en:) |
ǀ | Denta | ɗ | Gingiva | pʼ | Dulipa |
ǃ | Gingiva | ʄ | Palata | tʼ | Gingiva |
ǂ | Palata | ɠ | Vela | kʼ | Vela |
ǁ | (Gingiva) flanka | ʛ | Uvula | sʼ | Gingiva frikativa |
Vokaloj kaj kvazaŭvokaloj
Antaŭa | Centra | Malantaŭa | ||||||||
Kvazaŭvokala | j | ɥ | ɰ | w | ||||||
Malvasta | i | y | ɨ | ʉ | ɯ | u | ||||
ɪ | ʏ | ʊ | ||||||||
Mezmalvasta | e | ø | ɘ | ɵ | ɤ | o | ||||
Meza | e̞ | ø̞ | ə | ɤ̞ | o̞ | |||||
Mezvasta | ɛ | œ | ɜ | ɞ | ʌ | ɔ | ||||
ɐ | ||||||||||
Vasta | æ | ɶ | ɑ | ɒ | ||||||
a |
Noto: Kiam du signoj aperas en paro, la dekstra reprezentas rondigitan sonon.
Supersegmentaĵoj
ˈ | Akcento |
ˌ | Duonakcento |
ː | Longeco |
ˑ | Duon-longeco |
˘ | Mallongegeco |
. | Silaba limo |
| | Malgranda akcentogrupo* |
‖ | Granda akcentogrupo* |
‿ | Kunligo** |
*Laŭ la prefero de la aŭtoro, la marko de malgranda akcentogrupo povas ekz-e limigi eĉ silaboparon, aŭ marki intonacion de vortogrupo malpli longa, ol tia de la marko de granda akcentogrupo. Ekz-e, malgranda akcentogrupo havu nur unu vortoakcento, kaj granda estu grupo da malgrandaj.
**Vorto-fina sono komencas posta silabo
Tonoj kaj akcentoj
e̋ or ˥ | Altega tono |
é or ˦ | Alta tono |
ē or ˧ | Meza tono |
è or ˨ | Malalta tono |
ȅ or ˩ | Malaltega tono |
ě | Altiĝanta tono |
ê | Malaltiĝanta tono |
ꜜ | Tona malaltigo |
ꜛ | Tona altigo |
↗ | Tutfraza tona altigo |
↘ | Tutfraza tona malaltigo |
Oni povas kunmeti la tonojn, ekz-e alta altiĝanta IFA: [e᷄] , malalta altiĝanta IFA: [e᷅] , alta malltiĝanta IFA: [e᷇] , malalta malaltiĝanta IFA: [e᷆] , altiĝanta-malaltiĝanta IFA: [e᷈] k malaltiĝanta-altiĝanta IFA: [e᷉] . Same per la tonoliteroj: IFA: [e˧˥, e˩˧, e˥˧, e˧˩, e˨˦, e˥˦, e˧˥˧, e˩˨˩, e˦˩˧, e˨˩˦] , ktp.
Aliaj diakritiloj
n̥ d̥ | Senvoĉa | b̤ a̤ | Spire voĉa | t̪ d̪ | Denta |
s̬ t̬ | Norme voĉa | b̰ a̰ | Knare voĉa | t̺ d̺ | Langopinta |
tʰ dʰ | Aspiracia | t̼ d̼ | Lango-lipa | t̻ d̻ | Langoplataĵa |
ɔ̹ | Pli ronda | tʷ dʷ | Ronda veleco | ẽ | Nazaleco |
ɔ̜ | Malpli ronda | tʲ dʲ | Palateco | dⁿ | Nazala malpremo |
u̟ | Pli antaŭa | tˠ dˠ | Neronda veleco | tˡ | Flanka malpremo |
i̠ | Pli malantaŭa | tˁ dˁ | Faringeco | k̚ | Sen aŭdebla malpremo |
ë | Pli centra | l̴ | Aŭ veleco aŭ faringeco | ||
e̽ | Pli mezocentra | e̝ | Pli malvasta | ||
ɹ̩ | Silabokerno | e̞ | Pli vasta | ||
e̯ | Ne silabokerno | e̘ | Langobazo antaŭigita | ||
ə˞ | Roteco | e̙ | Langobazo malantaŭigita |