Helpo:IFA: Malsamoj inter versioj

El Vikivortaro
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kwamikagami (diskuto | kontribuoj)
Kwamikagami (diskuto | kontribuoj)
Linio 232: Linio 232:
</table>
</table>


=== Konsonantoj (Neelpulmaj) ===
=== Konsonantoj (neelpulmaj) ===


<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho">
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho">

Kiel registrite je 00:44, 20 nov. 2019

Enkonduko

IFA - Internacia Fonetika Alfabeto (IPA - International Phonetic Alphabet ~ API - Alphabet phonétique international)

La Internacia Fonetika Alfabeto estas alfabeto kiu celas povi reprezenti ĉiujn sonojn de ĉiu lingvo. Ĝi baziĝis sur la latina alfabeto, aldone de grekaj literoj kaj aliaj signoj.

Konsonantoj (Elpulmaj)

  Dulipa Lipo-
denta
Denta Gingiva Post-
gingiva
Gingiv-
palata
Retro-
fleksa
Palata Vela Uvula Faringa/
epiglota
Glota
Plosivo pb   t d   ʈ ɖ c ɟ k g q ɢ ʡ   ʔ  
Nazalo   m   ɱ     n     ɳ   ɲ   ŋ   ɴ    
Trilo  ʙ       r           ʀ ʜ ʢ  
Frapeto         ɾ     ɽ          
Frap. flanka         ɺ              
Frikativo ɸβ f v θ ð s z ʃ ʒ ɕ ʑ ʂ ʐ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ h ɦ
Frik. flanka       ɬ ɮ              
Alproksimiĝo     ʋ     ɹ     ɻ   j   ɰ     h ɦ
(rondigita)               ɥ ʍ w      
Alp. flanka         l     ɭ   ʎ   ʟ      

Noto 1: Kiam du signoj aperas en paro, la dekstra reprezentas voĉan konsonanton.
Noto 2: Ombritaj areoj reprezentas artikulaciojn juĝitajn maleblaj.
Noto 3: Alia elpulma konsonanto, ne en la tabelo:

ɧ[ʃ] kaj [x] samtempe (nur teoria)

Konsonantoj (neelpulmaj)

Klakoj Voĉaj implosivoj Glotigitaj Plosivoj
ʘ Bilabiala ɓ Bilabiala ʼ kiel en:
ǀ Dentala ɗ Dentala/alveola Bilabiala
ǃ Alveola (retrofleksa) ʄ Palatala Dentala/aveola
ǂ Palatalalveola (alveola) ɠ Velara Velara
ǁ Aveola lateralo (lateralo) ʛ Uvula Alveola frikativo

Vokaloj

Antaŭa Centra Malantaŭa
Malvasta i y ɨ ʉ ɯ u
ɪ ʏ ʊ
Mezmalvasta e ø ɘ ɵ ɤ o
Meza ø̞ ə ɤ̞
Mezvasta ɛ œ ɜ ɞ ʌ ɔ
ɐ
Vasta æ ɶ ɑ ɒ
a

Noto: Kiam du signoj aperas en paro, la dekstra reprezentas rondigitan vokalon.

Supersegmentaĵoj

ˈĈefakcentita silabo
ˌDuarange akcentita silabo
ːLongeco
ˑDuon-longeco
˘Mallongegeco
.Silaba limo
|Malgranda akcentogrupo (silabareto)
Granda akcentogrupo (intonacio)
Kunligilo (manko de aparteco)

Tonoj kaj akcentoj

e̋ or ˥Altega tono
é or ˦Alta tono
ē or ˧Meza tono
è or ˨Malalta tono
ȅ or ˩Malaltega tono
Altiĝanta tono
Malaltiĝanta tono
Tona malaltigo
Tona altigo
Tutfraza tona altigo
Tutfraza tona malaltigo

Oni povas kunmeti la tonojn, ekz-e alta altiĝanta IFA [e᷄] , malalta altiĝanta IFA [e᷅] , alta malltiĝanta IFA [e᷇] , malalta malaltiĝanta IFA [e᷆] , altiĝanta-malaltiĝanta IFA [e᷈]  k malaltiĝanta-altiĝanta IFA [e᷉] . Same per la tonoliteroj: IFA [e˧˥, e˩˧, e˥˧, e˧˩, e˨˦, e˥˦, e˧˥˧, e˩˨˩, e˦˩˧, e˨˩˦] , ktp.

Diakritiloj

n̥ d̥ Senvoĉa b̤ a̤ Spire voĉa t̪ d̪ Dentala
s̬ t̬ Voĉa b̰ a̰ Knare voĉa t̺ d̺ Langopinta
tʰ dʰ Aspiracia t̼ d̼ Langolabiala t̻ d̻ Langlamena
ɔ̹ Pli rondigita tʷ dʷ Bilabialigita Nazaligita
ɔ̜ Malipli rondigita tʲ dʲ Palataligita Nazala konsonantofino
Antaŭigita tˠ dˠ Velarigita Laterala konsonantofino
Malantaŭigita tˁ dˁ Faringita Sen aŭdebla konsonantofino
Alcentrigita Velarigita aŭ faringita
Mezigita kaj alcentrigita Malvastigita
ɹ̩ Silabnuklea Vastigita
Nesilabnuklea Antaŭigita langobazo
ə˞ Roteco Malantaŭigita langobazo