Helpo:IFA: Malsamoj inter versioj

El Vikivortaro
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kwamikagami (diskuto | kontribuoj)
Kwamikagami (diskuto | kontribuoj)
Linio 1: Linio 1:
{{subpaĝo|[[Helpo:Superrigardo]]}}
{{subpaĝo|[[Helpo:Superrigardo]]}}


La '''IFA''' estas la '''I'''nternacia '''F'''onetika '''A'''lfabeto. (Angle '''IPA''', International Phonetic Alphabet; france '''API''', Alphabet phonétique international.)
== Enkonduko ==

<big>'''IFA''' - '''I'''nternacia '''F'''onetika '''A'''lfabeto ''('''IPA''' - International Phonetic Alphabet ~ '''API''' - Alphabet phonétique international)''</big>


La Internacia Fonetika Alfabeto estas alfabeto kiu celas povi reprezenti ĉiujn sonojn de ĉiu lingvo. Ĝi baziĝis sur la latina alfabeto, aldone de grekaj literoj kaj aliaj signoj.
La Internacia Fonetika Alfabeto estas alfabeto kiu celas povi reprezenti ĉiujn sonojn de ĉiu lingvo. Ĝi baziĝis sur la latina alfabeto, aldone de grekaj literoj kaj aliaj signoj.


=== Konsonantoj elpulmaj ===
== Konsonantoj elpulmaj ==


<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho">
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho">
Linio 248: Linio 246:
</table>
</table>


=== Konsonantoj neelpulmaj ===
== Konsonantoj neelpulmaj ==


<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho">
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho">
Linio 302: Linio 300:
</table>
</table>


=== Vokaloj kaj duonvokaloj ===
== Vokaloj kaj kvazaŭvokaloj ==


<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho">
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho">
Linio 315: Linio 313:


<tr>
<tr>
<td>Duonvokala</td>
<td>Kvazaŭvokala</td>
<td>j</td>
<td>j</td>
<td>ɥ</td>
<td>ɥ</td>
Linio 411: Linio 409:
Noto: Kiam du signoj aperas en paro, la dekstra reprezentas rondigitan sonon.
Noto: Kiam du signoj aperas en paro, la dekstra reprezentas rondigitan sonon.


=== Supersegmentaĵoj ===
== Supersegmentaĵoj ==


<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho">
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho">
Linio 425: Linio 423:
</table>
</table>


=== Tonoj kaj akcentoj ===
== Tonoj kaj akcentoj ==
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho">
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho">
<tr><td>e&#779; or &#741;</td><td>Altega tono</td></tr>
<tr><td>e&#779; or &#741;</td><td>Altega tono</td></tr>
Linio 442: Linio 440:
Oni povas kunmeti la tonojn, ekz-e alta altiĝanta {{IFA|[e᷄]}}, malalta altiĝanta {{IFA|[e᷅]}}, alta malltiĝanta {{IFA|[e᷇]}}, malalta malaltiĝanta {{IFA|[e᷆]}}, altiĝanta-malaltiĝanta {{IFA|[e᷈]}} k malaltiĝanta-altiĝanta {{IFA|[e᷉]}}. Same per la tonoliteroj: {{IFA|[e˧˥, e˩˧, e˥˧, e˧˩, e˨˦, e˥˦, e˧˥˧, e˩˨˩, e˦˩˧, e˨˩˦]}}, ktp.
Oni povas kunmeti la tonojn, ekz-e alta altiĝanta {{IFA|[e᷄]}}, malalta altiĝanta {{IFA|[e᷅]}}, alta malltiĝanta {{IFA|[e᷇]}}, malalta malaltiĝanta {{IFA|[e᷆]}}, altiĝanta-malaltiĝanta {{IFA|[e᷈]}} k malaltiĝanta-altiĝanta {{IFA|[e᷉]}}. Same per la tonoliteroj: {{IFA|[e˧˥, e˩˧, e˥˧, e˧˩, e˨˦, e˥˦, e˧˥˧, e˩˨˩, e˦˩˧, e˨˩˦]}}, ktp.


=== Diakritiloj ===
== Aliaj diakritiloj ==


<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho">
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho">

Kiel registrite je 03:52, 20 nov. 2019

La IFA estas la Internacia Fonetika Alfabeto. (Angle IPA, International Phonetic Alphabet; france API, Alphabet phonétique international.)

La Internacia Fonetika Alfabeto estas alfabeto kiu celas povi reprezenti ĉiujn sonojn de ĉiu lingvo. Ĝi baziĝis sur la latina alfabeto, aldone de grekaj literoj kaj aliaj signoj.

Konsonantoj elpulmaj

  Lipa Langopinta Langomeza Gorĝa
  Dulipa Lipo-
denta
Denta Gingiva Post-
gingiva
Retro-
fleksa
Gingiv-
palata
Palata Vela Uvula Faringa/
epiglota
Glota
Plosivo pb   t d   ʈ ɖ   c ɟ k g q ɢ ʡ   ʔ  
Nazalo   m   ɱ     n     ɳ     ɲ   ŋ   ɴ    
Trilo  ʙ       r             ʀ ʜ ʢ  
Frapeto         ɾ     ɽ            
Frap. flanka         ɺ                
Frikativo ɸβ f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ h ɦ
Frik. flanka       ɬ ɮ                
Alproksimiĝo     ʋ     ɹ     ɻ     j   ɰ     h ɦ
(rondigita)               ɥ ʍ w      
Alp. flanka         l     ɭ     ʎ   ʟ      

Noto 1: Kiam du signoj aperas en paro, la dekstra reprezentas voĉan konsonanton.
Noto 2: Ombritaj areoj reprezentas artikulaciojn juĝitajn maleblaj.
Noto 3: Alia elpulma konsonanto, ne en la tabelo:

ɧ[ʃ] kaj [x] samtempe (nur teoria)

Konsonantoj neelpulmaj

Klakoj Voĉaj implosivoj Ejektivoj
ʘ Dulipa ɓ Dulipa ʼ (kiel en:)
ǀ Denta ɗ Gingiva Dulipa
ǃ Gingiva ʄ Palata Gingiva
ǂ Palata ɠ Vela Vela
ǁ (Gingiva) flanka ʛ Uvula Gingiva frikativa

Vokaloj kaj kvazaŭvokaloj

Antaŭa Centra Malantaŭa
Kvazaŭvokala j ɥ ɰ w
Malvasta i y ɨ ʉ ɯ u
ɪ ʏ ʊ
Mezmalvasta e ø ɘ ɵ ɤ o
Meza ø̞ ə ɤ̞
Mezvasta ɛ œ ɜ ɞ ʌ ɔ
ɐ
Vasta æ ɶ ɑ ɒ
  a  

Noto: Kiam du signoj aperas en paro, la dekstra reprezentas rondigitan sonon.

Supersegmentaĵoj

ˈĈefakcentita silabo
ˌDuarange akcentita silabo
ːLongeco
ˑDuon-longeco
˘Mallongegeco
.Silaba limo
|Malgranda akcentogrupo (silabareto)
Granda akcentogrupo (intonacio)
Kunligilo (manko de aparteco)

Tonoj kaj akcentoj

e̋ or ˥Altega tono
é or ˦Alta tono
ē or ˧Meza tono
è or ˨Malalta tono
ȅ or ˩Malaltega tono
Altiĝanta tono
Malaltiĝanta tono
Tona malaltigo
Tona altigo
Tutfraza tona altigo
Tutfraza tona malaltigo

Oni povas kunmeti la tonojn, ekz-e alta altiĝanta IFA [e᷄] , malalta altiĝanta IFA [e᷅] , alta malltiĝanta IFA [e᷇] , malalta malaltiĝanta IFA [e᷆] , altiĝanta-malaltiĝanta IFA [e᷈]  k malaltiĝanta-altiĝanta IFA [e᷉] . Same per la tonoliteroj: IFA [e˧˥, e˩˧, e˥˧, e˧˩, e˨˦, e˥˦, e˧˥˧, e˩˨˩, e˦˩˧, e˨˩˦] , ktp.

Aliaj diakritiloj

n̥ d̥ Senvoĉa b̤ a̤ Spire voĉa t̪ d̪ Dentala
s̬ t̬ Voĉa b̰ a̰ Knare voĉa t̺ d̺ Langopinta
tʰ dʰ Aspiracia t̼ d̼ Langolabiala t̻ d̻ Langlamena
ɔ̹ Pli rondigita tʷ dʷ Bilabialigita Nazaligita
ɔ̜ Malipli rondigita tʲ dʲ Palataligita Nazala konsonantofino
Antaŭigita tˠ dˠ Velarigita Laterala konsonantofino
Malantaŭigita tˁ dˁ Faringita Sen aŭdebla konsonantofino
Alcentrigita Velarigita aŭ faringita
Mezigita kaj alcentrigita Malvastigita
ɹ̩ Silabnuklea Vastigita
Nesilabnuklea Antaŭigita langobazo
ə˞ Roteco Malantaŭigita langobazo