Helpo:IFA: Malsamoj inter versioj
Linio 1: | Linio 1: | ||
{{subpaĝo|[[Helpo:Superrigardo]]}} |
{{subpaĝo|[[Helpo:Superrigardo]]}} |
||
⚫ | |||
== Enkonduko == |
|||
⚫ | |||
La Internacia Fonetika Alfabeto estas alfabeto kiu celas povi reprezenti ĉiujn sonojn de ĉiu lingvo. Ĝi baziĝis sur la latina alfabeto, aldone de grekaj literoj kaj aliaj signoj. |
La Internacia Fonetika Alfabeto estas alfabeto kiu celas povi reprezenti ĉiujn sonojn de ĉiu lingvo. Ĝi baziĝis sur la latina alfabeto, aldone de grekaj literoj kaj aliaj signoj. |
||
== Konsonantoj elpulmaj == |
|||
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho"> |
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho"> |
||
Linio 248: | Linio 246: | ||
</table> |
</table> |
||
== Konsonantoj neelpulmaj == |
|||
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho"> |
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho"> |
||
Linio 302: | Linio 300: | ||
</table> |
</table> |
||
== Vokaloj kaj kvazaŭvokaloj == |
|||
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho"> |
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho"> |
||
Linio 315: | Linio 313: | ||
<tr> |
<tr> |
||
<td> |
<td>Kvazaŭvokala</td> |
||
<td>j</td> |
<td>j</td> |
||
<td>ɥ</td> |
<td>ɥ</td> |
||
Linio 411: | Linio 409: | ||
Noto: Kiam du signoj aperas en paro, la dekstra reprezentas rondigitan sonon. |
Noto: Kiam du signoj aperas en paro, la dekstra reprezentas rondigitan sonon. |
||
== Supersegmentaĵoj == |
|||
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho"> |
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho"> |
||
Linio 425: | Linio 423: | ||
</table> |
</table> |
||
== Tonoj kaj akcentoj == |
|||
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho"> |
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho"> |
||
<tr><td>e̋ or ˥</td><td>Altega tono</td></tr> |
<tr><td>e̋ or ˥</td><td>Altega tono</td></tr> |
||
Linio 442: | Linio 440: | ||
Oni povas kunmeti la tonojn, ekz-e alta altiĝanta {{IFA|[e᷄]}}, malalta altiĝanta {{IFA|[e᷅]}}, alta malltiĝanta {{IFA|[e᷇]}}, malalta malaltiĝanta {{IFA|[e᷆]}}, altiĝanta-malaltiĝanta {{IFA|[e᷈]}} k malaltiĝanta-altiĝanta {{IFA|[e᷉]}}. Same per la tonoliteroj: {{IFA|[e˧˥, e˩˧, e˥˧, e˧˩, e˨˦, e˥˦, e˧˥˧, e˩˨˩, e˦˩˧, e˨˩˦]}}, ktp. |
Oni povas kunmeti la tonojn, ekz-e alta altiĝanta {{IFA|[e᷄]}}, malalta altiĝanta {{IFA|[e᷅]}}, alta malltiĝanta {{IFA|[e᷇]}}, malalta malaltiĝanta {{IFA|[e᷆]}}, altiĝanta-malaltiĝanta {{IFA|[e᷈]}} k malaltiĝanta-altiĝanta {{IFA|[e᷉]}}. Same per la tonoliteroj: {{IFA|[e˧˥, e˩˧, e˥˧, e˧˩, e˨˦, e˥˦, e˧˥˧, e˩˨˩, e˦˩˧, e˨˩˦]}}, ktp. |
||
== Aliaj diakritiloj == |
|||
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho"> |
<table border=1 style="text-align: center; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, MV Boli, MS Mincho"> |
Kiel registrite je 03:52, 20 nov. 2019
La IFA estas la Internacia Fonetika Alfabeto. (Angle IPA, International Phonetic Alphabet; france API, Alphabet phonétique international.)
La Internacia Fonetika Alfabeto estas alfabeto kiu celas povi reprezenti ĉiujn sonojn de ĉiu lingvo. Ĝi baziĝis sur la latina alfabeto, aldone de grekaj literoj kaj aliaj signoj.
Konsonantoj elpulmaj
Lipa | Langopinta | Langomeza | Gorĝa | |||||||||||||||||||||
Dulipa | Lipo- denta |
Denta | Gingiva | Post- gingiva |
Retro- fleksa |
Gingiv- palata |
Palata | Vela | Uvula | Faringa/ epiglota |
Glota | |||||||||||||
Plosivo | p | b | t̪ | d̪ | t | d | ʈ | ɖ | c | ɟ | k | g | q | ɢ | ʡ | ʔ | ||||||||
Nazalo | m | ɱ | n̪ | n | ɳ | ɲ | ŋ | ɴ | ||||||||||||||||
Trilo | ʙ | r | ʀ | ʜ | ʢ | |||||||||||||||||||
Frapeto | ⱱ | ɾ | ɽ | |||||||||||||||||||||
Frap. flanka | ɺ | |||||||||||||||||||||||
Frikativo | ɸ | β | f | v | θ | ð | s | z | ʃ | ʒ | ʂ | ʐ | ɕ | ʑ | ç | ʝ | x | ɣ | χ | ʁ | ħ | ʕ | h | ɦ |
Frik. flanka | ɬ | ɮ | ||||||||||||||||||||||
Alproksimiĝo | ʋ | ɹ | ɻ | j | ɰ | h | ɦ | |||||||||||||||||
(rondigita) | ɥ | ʍ | w | |||||||||||||||||||||
Alp. flanka | l̪ | l | ɭ | ʎ | ʟ |
Noto 1: Kiam du signoj aperas en paro, la dekstra reprezentas voĉan konsonanton.
Noto 2: Ombritaj areoj reprezentas artikulaciojn juĝitajn maleblaj.
Noto 3: Alia elpulma konsonanto, ne en la tabelo:
ɧ [ʃ] kaj [x] samtempe (nur teoria) Konsonantoj neelpulmaj
Klakoj Voĉaj implosivoj Ejektivoj ʘ Dulipa ɓ Dulipa ʼ (kiel en:) ǀ Denta ɗ Gingiva pʼ Dulipa ǃ Gingiva ʄ Palata tʼ Gingiva ǂ Palata ɠ Vela kʼ Vela ǁ (Gingiva) flanka ʛ Uvula sʼ Gingiva frikativa Vokaloj kaj kvazaŭvokaloj
Antaŭa Centra Malantaŭa Kvazaŭvokala j ɥ ɰ w Malvasta i y ɨ ʉ ɯ u ɪ ʏ ʊ Mezmalvasta e ø ɘ ɵ ɤ o Meza e̞ ø̞ ə ɤ̞ o̞ Mezvasta ɛ œ ɜ ɞ ʌ ɔ ɐ Vasta æ ɶ ɑ ɒ a Noto: Kiam du signoj aperas en paro, la dekstra reprezentas rondigitan sonon.
Supersegmentaĵoj
ˈ Ĉefakcentita silabo ˌ Duarange akcentita silabo ː Longeco ˑ Duon-longeco ˘ Mallongegeco . Silaba limo | Malgranda akcentogrupo (silabareto) ‖ Granda akcentogrupo (intonacio) ‿ Kunligilo (manko de aparteco) Tonoj kaj akcentoj
e̋ or ˥ Altega tono é or ˦ Alta tono ē or ˧ Meza tono è or ˨ Malalta tono ȅ or ˩ Malaltega tono ě Altiĝanta tono ê Malaltiĝanta tono ꜜ Tona malaltigo ꜛ Tona altigo ↗ Tutfraza tona altigo ↘ Tutfraza tona malaltigo Oni povas kunmeti la tonojn, ekz-e alta altiĝanta IFA: [e᷄] , malalta altiĝanta IFA: [e᷅] , alta malltiĝanta IFA: [e᷇] , malalta malaltiĝanta IFA: [e᷆] , altiĝanta-malaltiĝanta IFA: [e᷈] k malaltiĝanta-altiĝanta IFA: [e᷉] . Same per la tonoliteroj: IFA: [e˧˥, e˩˧, e˥˧, e˧˩, e˨˦, e˥˦, e˧˥˧, e˩˨˩, e˦˩˧, e˨˩˦] , ktp.
Aliaj diakritiloj
n̥ d̥ Senvoĉa b̤ a̤ Spire voĉa t̪ d̪ Dentala s̬ t̬ Voĉa b̰ a̰ Knare voĉa t̺ d̺ Langopinta tʰ dʰ Aspiracia t̼ d̼ Langolabiala t̻ d̻ Langlamena ɔ̹ Pli rondigita tʷ dʷ Bilabialigita ẽ Nazaligita ɔ̜ Malipli rondigita tʲ dʲ Palataligita Nazala konsonantofino u̟ Antaŭigita tˠ dˠ Velarigita Laterala konsonantofino i̠ Malantaŭigita tˁ dˁ Faringita Sen aŭdebla konsonantofino ë Alcentrigita l̴ Velarigita aŭ faringita e̽ Mezigita kaj alcentrigita e̝ Malvastigita ɹ̩ Silabnuklea e̞ Vastigita e̯ Nesilabnuklea e̘ Antaŭigita langobazo ə˞ Roteco e̙ Malantaŭigita langobazo