хохол

El Vikivortaro

rusa[redakti]

 Substantivo[redakti]

Signifoj
[redakti]

1 tufo, elstara fasko da haroj aŭ plumoj sur kapo de homo, birdo aŭ alia besto, aŭ en iu aĵo. Figursence ankaŭ estas uzata rilate elstarajn partojn de legomoj aŭ fruktoj (cepo ktp).
  • ◆ И для сего и прошу: если кто из наших или из чужих станет его выхвалять и сулить и то и другое, то, какой бы он ни был, за хохол да на съезжую! Ф. В. Ростопчин, «Афиши 1812 года, или дружеские послания от главнокомандующего в Москве к жителям ее», 1812 j.
  • Kaj pro tio mi petas: se iu el la niaj aŭ la fremdaj komencos lin (temas pri Napoleono Bonaparto) glorigi kaj promesi tion kaj alion, do kia ajn li estus, [prenu lin] je tufo kaj ek al policejo! F. V. Rostopĉin. Afiŝoj de 1812 aŭ amikaj leteroj de la ĉefkomandanto de Moskvo al ĝiaj loĝantoj. 1812
  • ◆ Чернушка подняла хохол, распустила крылья и вдруг сделалась большая-большая, выше рыцарей, и начала с ними сражаться! А. Погорельский, «Черная курица», 1829 j.
  • Nigrulinjo [nomo de la kokino] levis tufon, disetendis la flugilojn kaj subite iĝis grandega, pli alta ol kavaliroj, kaj ekbatalis kontraŭ ili. A. Pogorelskij. Nigra kokino. 1829
  • ◆ Казаки бреют головы и носят на маковке длинный хохол, завивая его за ухо: этот клок волос называется оселедец. Ф. В. Булгарин, «Иван Иванович Выжигин», 1829 j.
  • La kozakoj razas kapojn kaj portas sur kaposuproj longan tufon, krispigante ĝin malantaŭ orelo: tiu harfasko nomiĝas oseledec. F. V. Bulgarin. Ivan Ivanoviĉ Viĵigin. 1929
  • ◆ Хохол на бритой голове изобличает род его. И. И. Лажечников, «Ледяной дом», 1835 j.
  • Tufo sur razita kapo senmaskigas lian devenon. I. I. Laĵeĉnikov. La glacia domo. 1835
  • ◆ К третьей пуговице пристегнута была бронзовая цепочка, на которой висел двойной лорнет; эполеты неимоверной величины были загнуты кверху в виде крылышек амура; сапоги его скрипели; в левой руке держал он коричневые лайковые перчатки и фуражку, а правою взбивал ежеминутно в мелкие кудри завитой хохол. М. Ю. Лермонтов, «Герой нашего времени», 1839-1841 j.
  • Al la tria butono estis alkroĉita bronza ĉeneto, sur kiu pendis duobla lorneto [antikva speco de okulvitroj]; neimageble grandaj epoletoj estis refalditaj forme de amuraj flugiloj; botoj liaj knaris; en la maldekstra mano li tenis brunajn fajnoledajn gantojn kaj kaskedon, dum per la dekstra li viligis ĉiuminute siajn je malgrandajn buklojn bukligitan tufon. M. J. Lermontov. Heroo de nia tempo. 1839-1841
  • ◆ Видишь ли, человеку иногда полезно взять себя за хохол да выдернуть себя вон, как редьку из гряды; это я совершил на днях… И. C. Тургенев, «Отцы и дети», 1862 j.
  • Mi diru al vi, ke foje al homo utilas preni sin je tufo kaj eltiri sin for kvazaŭ rafanon el bedo; tion mi faris antaŭ kelkaj tagoj. I. S. Turgenev. Patroj kaj filoj. 1862
  • ◆ ― Зато ноне кивера, ― перебил говорившего молодой, веселый голос, ― ах, братцы, ну чисто ощипанный кочет; спереди ― хохол, сзади ― лопасть; в зимушку опять будешь без щек и ушей. Г. П. Данилевский, «Потемкин на Дунае», 1876 j.
  • - Sed nun estas kiaj ĉakoj - interrrompis la parolanton la juna gaja voĉo - ah, fratĉjoj, nu kvazaŭ senplumigita birdo; antaŭe estas tufo, malantaŭe - alo; vintre denove oni restos sen vangoj kaj oreloj. G. P.. Danilevskij. Potjomkin sur Dunajo. 1876
  • ◆ Елена свесилась с перил и в последний раз увидела острый хохол башлыка. М. А. Булгаков, «Белая гвардия», 1923-1924 j.
  • Elena kliniĝis super balustradon kaj lastan fojon ekvidis la akran tufon de baŝliko. M. A. Bulgakov. La Blanka gvardio. 1923-1924
  • ◆ Можешь / холодной / мыть хохол, / горячей ― / пот пор. В. В. Маяковский, «Рассказ литейщика Ивана Козырева о вселении в новую квартиру», 1928.01.28 j.
  • Vi povas / per malvarma / lavi tufon, / per la varma - / poran ŝviton. V. V. Majakovskij. Rakonto de fandisto Ivan Kozirev pri enloĝiĝo en nova loĝejo. 1928
  • ◆ платье, на голове ее, точно хохол необыкновенной птицы, возвышался большой гребень, сверкая цветными камнями. М. Горький, «Жизнь Клима Самгина. Часть 4», 1928-1935 j.
  • robo, sur kapo ŝia kvazaŭ tufo de malkutima birdo altis la granda kombilo, glimante per koloraj ŝtonoj. M. Gorkij. La vivo de Klim Samgin. Parto la 4-a. 1929-1935
  • ◆ И у него стало испуганное лицо, острый седой хохол затрясся на голове, усы повисли. В. Каверин, «Два капитана», 1938-1944 j.
  • Kaj lia vizaĝo iĝis timigita, la akra grizhara tufo ektremis surkape, lipharoj ekpendis. V. Kaverin. La du kapitanoj. 1938-1944
  • ◆ На что уж куры, кажись, бабьего полу, и энти схватют одна другую за хохол ― и пошел по базу! М. А. Шолохов, «Поднятая целина. Книга 1», 1958 j.
  • Jen la kokinoj ja estas inoj, sed eĉ ili kaptas unu la alian je tufo - kaj ekbatalas!. M. A. Ŝoloĥov. Novagro Plugita. La libro unua. 1958
2 historie ŝerca, familiara, foje moka nomo de la ukrainoj.
  • ◆ Меня ожидали, кроме моих девушек, еще приказчик Мейер и один престарелый хохол (так называют русские малороссиян). П. П. Вяземский, «Письма и записки Оммер де Гелль», 1845 j.
  • Min atendis, krom miaj junulinoj, ankaŭ la komizo Meier kaj iu maljuna ĥoĥol (tiel nomas la rusoj la ukrainojn). P. P. Vjazemskij. Leteroj kaj noticoj de Ommer de Hell. 1845
  • ◆ А вышло, что я такой же немец, как и вы, т. е. настоящий хохол. Т. Г. Шевченко, «Прогулка с удовольствием и не без морали», 1855-1858 j.
  • Do evidentiĝis ke mi estas la sama germano kiel vi, do mi estas vera ĥoĥol. T. G. Ŝevĉenko. Promeno kun ĝojo kaj ne senmorale. 1855-1858
  • ◆ Николай Силыч был заклятый хохол и в душе ненавидел всех москалей вообще и всякое начальство в особенности. А. Ф. Писемский, «Люди сороковых годов», 1869 j.
  • Nikolaj Siliĉ estas la radikala ĥoĥol kaj en sia animo malamegis ĉiujn moskvanojn entute kaj iun ajn estraron aparte. A. F. Pisemskij. La homoj de la kvardekaj jaroj. 1869
  • ◆ Замечательно, что в том же селе живут и туземцы и что никакого слияния не последовало; и великорусc и хохол сохранили, живя рядом, во всей неприкосновенности свои характеристические черты. П. И. Чайковский, «Переписка с Н. Ф. фон-Мекк», 1879 j.
  • Rimarkindas, ke en la sama vilaĝo loĝas ankaŭ la aborigenoj kaj ke neniu asimilado okazis; ruso kaj ĥoĥol konservis, loĝante apude, tute netuŝeblajn siajn specifajn trajtojn. P. I. Ĉajkovskij. La korespondado kun N. F. fon-Mekk. 1879
  • ◆ Москаля хохол иначе себе и не представляет, как обманщика, как предприимчивого, пронырливого и ловкого человека, с которым человек тихого малороссийского характера никак не может справиться. Н. С. Лесков, «Еврей в России: несколько замечаний по еврейскому вопросу», 1883 j.
  • La moskvanon la ĥoĥol ne imagas alie ol trompanto, inventema, trapenetrema kaj lerta homo, al kiu homo de la trankvila ukraina karaktero neniel povas kontraŭstari. N. S. Leskov. La judo en Rusio: kelkaj rimarkoj pri la juda demando. 1883
  • ◆ ― Ну, будет вам, Александр Иванович, вы все смеетесь; впрочем, вы москаль, а я хохол, москали и хохлы всегда друг над другом смеются, ― говорил Иван Иванович, стараясь сохранить хорошее расположение духа. Н. А. Тучкова-Огарева, «Воспоминания», 1890 j.
  • - Nu, sufiĉas jam, Aleksandr Ivanoviĉ, vi plu ridas; cetere vi estas moskvano kaj mi estas ĥoĥol, la moskvanoj kaj ĥoĥoloj ĉiam ridas unuj super la aliaj, - diris Ivan Ivanoviĉ, penante konservi la bonan humoron. N. A. Tuĉkova-Ogarjova. Rememoroj. 1890
  • ◆ Одарка, ты… ты, Одарка… ты хохлуша, и я хохол… я буду тебя так любить… Н. Г. Гарин-Михайловский, «Гимназисты», 1895 j.
  • Odarka, vi... vi Odarka... vi estas ĥoĥolino kaj mi estas ĥoĥolo... mi tiom amos vin... N. G. Garin-Miĥajlovskij. Gimnazianoj. 1895
  • ◆ И москаль и хохол ― хитрые люди, и хитрость обоих выражается в притворстве. В. О. Ключевский, «Записные книжки», 1893-1899 j.
  • Kaj la moskvano kaj la ĥoĥol estas ruzaj homoj kaj ruzeco de la ambaŭ esprimiĝas en la ŝajnigado. V. O. Kljuĉevskij. La noticoj. 1893-1899
  • ◆ Хохол Гришук был настоящий хохол ― добродушный, ленивый, лукавый по-хохлацки и очень слабый до горилки. Д. Н. Мамин-Сибиряк, «Черты из жизни Пепко», 1894 j.
  • Ĥoĥol Griŝuk estis la vera ĥoĥol - bonanima, pigra, ruzeta laŭ ĥoĥola maniero kaj tre inklina al horilko. D. N. Mamin-Sibirjak. Fragmentoj el la vivo de Pepko. 1894
  • ◆ На этой улице сосредоточены были тогда главные магазины с красным товаром, галантереей и бакалеей, и я, как висимский хохол, каждый раз удивлялся тому, сколько нужно безумно богатых людей, чтоб покупать содержимое этих роскошных магазинов. Д. Н. Мамин-Сибиряк, «Отрезанный ломоть», 1899 j.
  • En tiu ĉi strato koncentriĝis tiam ĉefaj vendejoj kun belaj varoj, galanterio kaj spicoj kaj mi kiel la visima ĥoĥol ĉiufoje miris kiom da freneze riĉaj homoj estas bezonate por aĉetadi enhavon de tiuj luksaj vendejoj. D. N. Mamin-Sibirjak. La tranĉita panpeco. 1899
  • ◆ Мне противны: игривый еврей, радикальный хохол и пьяный немец. А. П. Чехов, «Записные книжки», 1891-1904 j.
  • Mi abomenas: ludeman judon, radikalan ĥoĥolon kaj ebrian germanon. A. P. Ĉeĥov. La noticoj. 1891-1904
  • ◆ В ту пору громадные обозы чумаков с солью, бывало, плетутся по этой дороге, и любимое занятие нашей дворни было дразнить их: «Чи хохол мазепа ваксу съел». П. А. Кропоткин, «Записки революционера», 1902) j.
  • Tiutempe grandegaj ĉarvicoj de ukrainaj komercistoj ŝarĝitaj je salo kutime rampas laŭ tiu ĉi vojo kaj la amata okupo de nia servistaro estis ĉikani ilin: "Ĉu, ĥoĥol, Mazepa formanĝis vakson. P. A. Kropotkin. La rememoroj de la revoluciulo. 1902
  • ◆ Я не считаю ни нормальным, ни вечным явлением тот антагонизм между великороссом и малороссом, который окристаллизован в простонародных кличках «хохол» и особенно «кацап»; уверен, напротив, что при улучшении внешних условий не только украинство, но и вообще все народности России прекрасно уживутся с великороссами на почве равенства и взаимного признания; даже верю, что большую и благотворную роль в этом сыграет именно великорусская демократическая интеллигенция ― и недавно, в одной киевской лекции, подчеркнул эту веру настолько резко, что встретил даже несочувствие со стороны некоторых украинских слушателей. В. Жаботинский, «Урок юбилея Шевченко // Одесские новости, 1911», 1911 j.
  • Mi konsideras nek normala, nek eterna tiun antagonismon inter la rusoj kaj ukrainoj, kiu kristaliĝis en popolaj kromnomoj ĥoĥol kaj aparte kacap; mi certas kontraŭe, ke dum plibonigo de la eksteraj kondiĉoj ne nur la ukrainoj, sed ankaŭ ĉiuj tiuj popoloj de Rusio bonege kukunvivos kun la rusoj surbaze de la egaleco kaj reciproka agnosko; mi eĉ kredas, ke la grandan kaj bonefikan rolon en tio ludos nome la rusa demokrata inteligenco - kaj antaŭnelonge, en iu kieva lekcio, mi substrekis tiun ĉi kredon tiom akre, ke mi eĉ renkontis malkonsenton flanke de iuj ukrainaj aŭskultantoj. V. Ĵabotinskij. La leciono de la jubileo de Ŝevĉenko // La odesaj novaĵoj. 1911
  • ◆ Но даже наряженный во фрак хохол иногда горько вздыхает о свитке деда, будто бы более прелестной и более национальной. М. О. Меньшиков, «Долг Великороссии», 1914 j.
  • Sed eĉ vestita en la frako ĥoĥol foje amare sopirĝemas pri svitko de avo, kvazaŭ ĝi estis pli bela kaj pli nacia. M. O. Menŝikov. La devo de Ukrainio. 1914
  • ◆ До Тарнополя ― хохол, а после Тарнополя ― русин, разговор с ними на воляпюке, наш купец на всех языках. М. М. Пришвин, «Дневники», 1914 j.
  • Ĝis Tarnopolo - ĥoĥol, poste Tarnopolo - ruteno, interparolo kun ili en volapuko, nia komercisto en ĉiuj lingvoj. M. M. Priŝvin. La taglibroj. 1914
  • ◆ Прохожий хохол остановился, поглядел на меня и с искренним восхищением сказал: «Вот хитрый жид, надул кого-то и смеется». В. Б. Шкловский, «Сентиментальное путешествие», 1923 j.
  • Preteriranta ĥoĥol haltis, rigardis min kaj kun sincera miro diris: "Jen ruza judaĉo, trompis iun kaj ridas. V. B. Ŝklovskij. La sentimentala vojaĝo. 1923
  • ◆ Его звали «Хохол» и, кажется, никто, кроме Андрея, не знал его имени. М. Горький, «Мои университеты», 1923 j.
  • Oni nomis lin ĥoĥol kaj ŝajnas neniu krom Andrej konis lian nomon. M. Gorkij. Miaj universitatoj. 1923
  • ◆ ― В трактире, на эстраде отплясывали ― ряженые ― хохол с хохлушкой, пели цыганские романсы. Б. А. Пильняк, «Волки», 1923-1924 j.
  • - En traktiro, sur scenejo dancegis - maskovestitoj - ĥoĥol kaj ĥoĥolino, kantis ciganajn romancojn. B. A. Pilnjak. Lupoj. 1923-1924
  • ◆ Я / адрес / по-русски / спросил у хохла, / хохол отвечал: / ― Нэ чую. В. В. Маяковский, «Нашему юношеству», 1927 j.
  • Mi / adreson / ruse / demandis ĉe ĥoĥol, / ĥoĥol respondis: / - Ne ĉuju [= "ne scias" ukraine]. V. V. Majakovskij. Al nia junularo. 1927
  • ◆ Наталья жила у отца, «как хохол на отживе»: ей все казалось, что Григорий вернется к ней, сердцем ждала, не вслушиваясь в трезвый нашепот разума; исходила ночами в жгучей тоске, крушилась, растоптанная нежданной, незаслуженной обидой. М. А. Шолохов, «Тихий Дон. Книга первая», 1928-1940 j.
  • Natalja loĝis ĉe la patro "kvazaŭ ĥoĥol ekzilita": ĉiam ŝajnis al ŝi, ke Grigorij revenos al ŝi, ŝi atendis per sia koro, malatentante la sobran ŝuŝuron de la racio; ŝi sinturmentis dum noktoj pro arda sopiro, bedaŭregis, distretita de neatendita, senmerita ofendo. M. A. Ŝoloĥov. Silenta Dono. La libro unua. 1928-1940
  • ◆ Хохол-мазница, давай с тобой дражниться! Хохол!.. Хохол!.. Дегтярник!.. верещала детвора, прыгая вокруг мешочных широких шаровар Гетька. М. А. Шолохов, «Тихий Дон. Книга первая», 1928-1940 j.
  • - Ĥoĥol-ŝmiranto, estu ĉikanato! Ĥoĥol!.. Ĥoĥol!.. Gudristo!.. ĉirpis infanaro, saltanta ĉirkaŭ sakvasta ŝarvaro de Getĉjo. M. A. Ŝoloĥov. Silenta Dono. La libro unua. 1928-1940
  • ◆ Тут драки начинались безо всякой причины, просто потому, что «хохол»; а раз «хохол» ― надо бить. М. А. Шолохов, «Тихий Дон. Книга первая», 1928-1940 j.
  • Ĉi tie interbatiĝoj komenciĝadis sen iu ajn kialo, nur pro tio ke estas "ĥoĥol"; kaj se "ĥoĥol" - oni devas bati. M. A. Ŝoloĥov. Silenta Dono. La libro unua. 1928-1940
  • ◆ Так, из романа исчезли все матерные выражения Лихачева, слово "хохол" везде заменили на "украинец". Запрещенный Шолохов. Что цензура вырезала из романа 'Тихий Дон' // РИА Новости, 2010.05.24, «2010»
  • Tiel el la romano malaperis ĉiuj sakraĵoj de Liĥaĉjov, vorton "ĥoĥol" oni ĉie anstataŭigis per "ukraino". La malpermesita Ŝoloĥov. Kion cenzuro fortranĉis el romano "Silenta Dono" // RIA Novosti. 2010
  • ◆ В свою очередь, хохол душевно остерегал меня на прощанье от жидов, которые любят содрать втрое. Л. Д. Троцкий, «Моя жизнь», 1929-1933 j.
  • Siavice ĥoĥol bonanime avertis min adiaŭe pri judaĉoj, kiuj ŝatas prirabi trioble. L. D. Trockij. Mia vivo. 1929-1933
  • ◆ Старшина Гайворенко или Пивоваренко был настоящий, дремучий хохол и обид, ему нанесенных, никому не прощал. В. Астафьев, «Веселый солдат // «Новый Мир», 1998», 1987-1997 j.
  • Serĝento Gajvorenko aŭ Pivovarenko estis la vera, malklera ĥoĥol kaj ofendojn, al li faritajn, pardonis al neniu. V. Astafjev. Gaja soldato // La nova mondo. 1987-1997
  • ◆ Но пусть, когда они вырастут, они не смогут понять даже через переводчика, что значит армяшка и кацап, чурка и хохол. А. Хайт, «Монологи, миниатюры, воспоминания», 1991-2000 j.
  • Sed mi deziras, ke kiam ili kreskos ili ne sukcesu kompreni eĉ helpe de intrepretisto kion signifas armenaĉo kaj kacap, ĉurka kaj ĥoĥol. A. Ĥajt. Monologoj, miniaturoj, rememoroj. 1991-2000
  • ◆ ― украинец с большой буквы пишет слово «Украина», хохол с большой буквы пишет слово «Сало» Коллекция анекдотов: хохлы/украинцы, «1970-2000»
  • - la ukraino de majuskla litero skribas vorton "Ukrainio", ĥoĥol de majuskla litero skribas vorton "Lardo". Kolekto de anekdotoj: ĥoĥoloj. 1970-2000
  • ◆ Новый герб Украины после Чернобыля: двуглавый хохол. Коллекция анекдотов: хохлы/украинцы, «1970-2000»
  • La nova blazono de Ukrainio post Ĉernobilo: dukapa ĥoĥol. Kolekto de anekdotoj: ĥoĥoloj/ukrainoj. 1970-2000
  • ◆ «В советское время было проще: раз хохол, значит, будет хорошим сержантом, ― улыбается замкомандира бригады по воспитательной работе подполковник Петр Якимец. Е. Строителева, «Естественный отбор // «Известия», 2003.07.08», 2003 j.
  • "En la soveta tempo estis pli facile: se ĥoĥol, do estos bona serĝento - ridetis vickomandanto de brigado pri eduklaboro subkolonelo Pjotr Jakimec. E. Stroiteleva. Natura selekto // Iszvestija. 2003
  • ◆ Я хохол (смеется). Знаете, чем хохол отличается от украинца? Украинец живет на Украине, а хохол – там, где ему лучше. Б. Валиев, «Александр Лебзяк: Я бодаюсь с судьбой // Советский спорт, 2004.04.24», 2004 j.
  • Mi estas ĥoĥol (ridas). Ĉu vi scias per kio ĥoĥol diferencas de la ukraino? La ukraino loĝas en Ukrainio kaj ĥoĥol - tie, kie estas pli bone por li. B. Valijev. Aleksandr Lebzjak: Mi kornobatas kontraŭ la sorto // La soveta sporto. 2004
  • ◆ «Я хоть и хохол, но за Украину не отвечаю». На саммите рядом с Владимиром Путиным сидел только один чиновник ― министр промышленности и энергетики РФ Виктор Христенко. А. Гамов, «Владимир Путин: Ну вышлем этих шпионов. Пришлют умных. Замучаемся искать // Комсомольская правда, 2006.01.26», 2006 j.
  • "Mi kvankam estas ĥoĥol, sed pri Ukrainio ne respondecas". Dum la pintokunveno apud Putin sidis nur unu ŝtatoficisto - ministro pri industrio kaj energio de Rusia Federacio Viktor Ĥristenko. A. Gamov. Vladimir Putin: Nu forsendos ni tiujn spionojn. Oni alsendos la saĝajn. Ni penegus serĉi // Komsomolskaja pravda. 2006
  • ◆ «Ведь в политической элите хохол был всегда на втором месте, а во времена СССР иногда и на первом… Поэтому чрезвычайно важно уяснить, что ни одного дня Украина не была колонией». М. Рябов, «Ученый предлагает переписать учебники истории Украины // Новый регион 2. 2010.03.26», 2010 j.
  • Ja en la politika elito ĥoĥol ĉiam estis je la dua loko, kaj dum la tempo de USSR foje eĉ je la unua... Do ege gravas kompreni, ke eĉ ne unu tagon Ukrainio estis kolonio". M. Rjabov. Sciencisto proponas reskribi lernolibrojn pri la historio de Ukrainio // Nova regiono 2. 2010
  • ◆ Михаил Глущенко, имевший судимость за изнасилование и входивший в тамбовскую группировку под кличкой Миша Хохол, стал депутатом Госдумы в 1996 году и оставался членом парламента до 1999 года. Д. Рудакова, «Стал известен заказчик убийства Галины Старовойтовой // РБК Daily. 2011.03.04», 2011 j.
  • Miĥail Gluŝenko, iam kondamnita pro seksperforto kaj ano de la tambova krimgrupaĉo kun kromnomo Miŝa Ĥoĥol, iĝis deputito de la Ŝtata Dumao en 1996 kaj restis parlamentano ĝis 1999. D. Rudakova. Estis konata mendinto de la murdo de Galina Starovojtova // RBK Daily. 2011
3 zeloto de la futbala klubo Dinamo Kievo (junulara ĵargonismo).
  • ◆ Характерно, что по всей советской стране болельщики именовали киевское «Динамо» «хохлами» (а, например, московский «Спартак» – «мясом», московский же ЦСКА – «конями», донецкий «Шахтер» – «кротами»). Здесь не нужно искать «великодержавной» подоплеки – совершенно нормальное отношение трибун к своим кумирам или соперникам. Но показательно, что обозначение «хохлы» выявляло отношение к киевскому «Динамо» как к символу Украины. В. Сикорская, «Национальный футбол», 2010-aj j.[1]
  • Rimarkindas ke tra la tuta soveta lando zelotoj nomis la kievan "Dinamo" "ĥoĥoloj" (kaj ekzemple la moskvan "Spartak" - "viando", la same moskvan CSKA - "ĉevaloj", la doneckan "Ŝaĥtar" - "talpoj"). Ĉi tie oni ne serĉu "grandrusan" [naciisman] kaŝkaŭzon - tute normala rilato de la tribunoj al siaj kumiroj aŭ rivaloj. Sed tio montras, ke markigo "ĥoĥoloj" rivelis rilaton al la kieva "Dinamo" kiel simbolo de Ukrainio. V. Sikorskaja. Nacia futbalo. 2010-aj

Atributoj
[redakti]

fleksio de vorto хохол
laŭ tipo 1*b
kazo sing. plur.
nom. хохо́л хохолы́
gen. хохола́ хохоло́в
dat. хохолу́ хохола́м
akuz. хохо́л хохолы́
inst. хохоло́м хохола́ми
prep. хохоле́ хохола́х


Substantivo, neanima, vira genro, 2-a deklinacio (tipo de deklinacio 1*b laŭ klasifikado de A.A. Zaliznjak).

Prononco
IFA xɐˈxoɫ  xɐxˈɫɨ 
[1] Хохлатая синица (Tufoparuo).
[1],[2] Житомирський осавула Хома [Ĵitomirska jesaulo Ĥoma].
[2] Ukrainia boksisto Denis Berinĉik.
Derivaĵoj
[1]
[2]
Samsencaĵoj
[1] чуб, чупрун, вихор, оселедец, чуприна
[2] украинец, малоросс
Hiperonimoj
[1] причёска
[2] славянин

Proverboj

[1]
За хохол, да рылом в стол (aŭ: в пол).
  • Je la tufo kaj muzelon kontraŭ tablon (aŭ kontraŭ plankon).
За хохолок, да на свет поволок.
  • Je la tufo kaj trenis al la lumo.
Не надолго шуту хохол: ходя стрясет.
  • Nelonge bufono tufon havos: ĉino-kolportisto forprenos.
Поклон с хохлом, челобитье с шишкой!
  • Kliniĝo kun tufo, bonvenigo kun tubero.
Пригож хохолок на несучке, на ноской курице.
  • Belas tufo sur ovdemetulino, sur ovriĉa kokino.
Рада б курочка в пир не шла, да за хохол тащат!
  • Kokino preferus banketon ne viziti, sed oni ĝin je la tufo trenas!
Хохлатые куры двором ведутся.
  • Tufecaj kokinoj en la korto vagas.
Чужую курицу как хошь дери, а свою за хохол держи.
  • Alies kokinon laŭplaĉe batu, sed la sian je la tufo kaptu.
[2]
Где хохол прошел – там жиду делать нечего.
  • Kie ĥoĥol pasis - tie por judaĉo eblecoj mankas.
И по воду хохол, и по мякину хохол.
  • Kaj akvon ĥoĥol alportu, kaj grenventumadon ĥoĥol faru.
Индейка из одного яйца семерых хохлов высидела.
  • Meleagrino el unu ovo sep ĥoĥolojn elkovis.
Когда хохол родился – еврей заплакал.
  • Kiam ĥoĥol naskiĝis - judo ekploris.
Продали с хохла пояс за три деньги, а хохол нипочем в придачу пошел.
  • Oni vendis zonon de ĥoĥol kontraŭ tri groŝoj kaj ĥoĥol senpage aldoniĝis.
Русак до читанья, хохол до спеванья.
  • La ruso ŝatas legi, la ĥoĥol - kanti.
У хохла голова до обеда варит.
  • Ĉe ĥoĥol kapo nur ĝis tagmanĝo funkcias.
Хохлацкий цеп на все стороны бьет.
  • Ĥoĥola draŝilo al ĉiuj flankoj batas (ĉar la ukrainoj draŝas trans la manon).
Хохлы никуда не годятся, да голос у них хорош.
  • Ĥoĥoloj por nenio taŭgas, sed iliaj voĉoj belas.
Хохол глупее вороны, а хитрее черта.
  • Ĥoĥol pli stultas ol korniko, sed pli ruzas ol diablo.
Хохол не соврет, да и правды не скажет.
  • Ĥoĥol ne trompos, sed ankaŭ veron ne diros.
Черт с хохла голову снял да приставил ему индюшечью.
  • Diablo de ĥoĥol kapon forprenis kaj tiun meleagran surmetis.
Чтоб те хохлы да повыдохли! (respondo: А чтоб те москали да их повытаскали).
  • Elmortu tiuj ĥoĥoloj! (respondo: Kaj tiuj moskvanoj ilin eltrenu).

Enigmoj

Курочка с хохлом, да кажинному поклон (рукомойник).
  • Kokinjo kun tufo, sed antaŭ ĉiu kliniĝas (manlavilo, lavabo)
Deveno

Devenas el la praslava lingvo, de kiu devenas: ukraina хохо́л, belorusa хахо́л, ĉeĥa сhосhоl (tufo), slovaka сhосhоl, pola сhосhół (fino de garbo), suprasoraba khосhоł, malsuprasoraba сhосhоł (kaposupro, monteto, tufo), polaba сhüсhоl. Eble tio estas esprimiva analogo de latva cękulis (tufo, harplektaĵo), slovaka kосhоl (tufo), kосhľаtý (tufhava).

Oni nomis tiele zaporogojn, kiuj razis siajn kapojn kaj lasis nur elstaran hartufon.

ukraina[redakti]

 Substantivo[redakti]

Atributoj
[redakti]

kazo sing. plur.
nom. хохо́л хохли́
gen. хохла́ хохлі́в
dat. хохло́ві, хохлу́ хохла́м
ak. хохла́ хохлі́в
inst. хохло́м хохла́ми
pr. хохлі хохла́х
vok. хохле* хохли́*


Signifoj
[redakti]

1 Historie ŝerca, familiara, foje moka nomo de la ukrainoj.
  • ◆ — Того кричу, що кацапня нас дурних хохлів ріже! В. Винниченко, «Божки», 1919 j.
  • Mi pro tio krias, ke moskvanaĉoj nin stultajn ĥoĥolojn tranĉas! V. Viniĉenko. Dioj. 1919
  • ◆ Біля Долбоносова сидів, високо закинувши ногу на ногу й помахуючи носаком хромового чобота, воєнком Красуцький, добродушний хитрий хохол, чепурний та наодеколонений, як і всі потайні п'яниці. Сєня Кацман, по правді сказати, глибоко в душі зневажав і Сиром ' ятнікова, і Долбоносова, і Красуцького, які сліпо робили свою роботу, не розуміючи політичного моменту. В. Шкляр, «Чорний ворон», 1930 j.
  • Ĉe Dolbonosov sidis, alte metinte kruron trans kruro kaj svingante pinton de la kromita boto, komandanto Krasuckij, bonanima ruza ĥoĥol, belvestita kaj parfumita samkiel ĉiuj kaŝitaj drinkemuloj. Saŝĉjo Kacman verdire en la profundo de sia animo malestimis kaj Siromjatnikov kaj Dolbonosov kaj Krasuckij, kiuj blinde faris sian laboron sen kompreni la politikan situacion. V. Ŝklar. Nigra korniko. 1930
  • ◆ Що вам до Чехова, російського генія, який ласкаво звав себе «хохлом»? П. Загребельний, «Попiл снiв», 1995 j.
  • Kion vi pensas pri Ĉeĥov, rusia geniulo, kiu karese nomis sin "ĥoĥol"? P. Zagrebelnij. Cindro de sonĝoj. 1995
  • ◆ Сина в дитячому садку задражнили, навіть Борька сказав: «Хохол». Л. Костенко, «Записки українського самашедшого», 2010 j.
  • Oni ĉikanas la filon en infanĝardeno, eĉ Borĉjo diris: "ĥoĥol". L. Kostenko. Noticoj de la ukraina frenezulo. 2010
  • ◆ А хіба не бачите, як у російських фільмах, книжках нас називають хохлами і показують зрадниками та дебілами. В. Шкляр, ««Та не з більшовиками, а з росiянами ми воювали!» // Інтернет-видання: Київ. 24.02. 2011», 2011 j.
  • Kvazaŭ vi ne vidas kiel en rusiaj filmoj, libroj oni nomas vin ĥoĥoloj kaj montras kiel perfiduloj kaj debiluloj. V. Ŝklar. "Ne kontraŭ la bolŝevikoj, sed kontraŭ la rusianoj ni batalis!" // Internet-eldonaĵo: Kievo. 2011
  • ◆ Кілька українських митців (Іван Семесюк, Ігор Перекліта, Іван Хохол, Роман Мінін, Антін Мухарський) вирішили відважити сучасності дзвінкий ляпас. К. Костантинова, «Жлоб-арт як дзеркало української реальності // газета «Дзеркало тижня»: Київ», 2011 j.
  • Kelkaj ukrainaj pentristoj (Ivan Semesjuk, Igor Pereklita, Ivan Ĥoĥol, Roman Minin, Antin Muĥarskij) decidis doni bruan vangofrapon al la nuntempo. K. Konstantinova. Filister-arto kiel spegulo de la ukrainia realo // ĵurnalo "Spegulo de la semajno": Kievo. 2011
  • ◆ — Свого часу в одному зі своїх відомих творів ви доволі чітко окреслили різницю між «хохлом» і «українцем». В. Баранов, «Новий керманич Спілки письменників Віктор Баранов // газета «Дзеркало тижня»: Київ», 2011 j.
  • Siatempe en unu el siaj famaj verkoj vi sufiĉe klare markis la limon inter "ĥoĥol" kaj "ukraino". V. Baranov. La nova gvidanto de la Unuiĝo de verkistoj Viktor Baranov // ĵurnalo "Spegulo de la semajno": Kievo. 2011
  • ◆ Якщо раніше тамтешні українці називали себе запорожцями, хохлами, то сьогодні — кубанцями або козаками, хоч і зберегли українську культуру, мову, традиції. В. Олійник, «Відірваний шмат, або Чи й справді «Правнуки погані»? // газета «Дзеркало тижня»: Київ», 2013 j.
  • Se antaŭe lokaj ukainoj nomis sin zaporogoj, ĥoĥoloj, do nun - kubananoj aŭ kozakoj, kvankam ili konservis la ukrainiajn kulturon, lingvon, tradiciojn. V. Olejnik. Forŝirita peco aŭ Ĉu vere estas "Pranepoj aĉaj"? // ĵurnalo "Spegulo de la semajno": Kievo. 2011
Derivaĵoj
Samsencaĵoj
українець
Hiperonimoj
слов'янин
Hiponimoj
запорожець
Deveno

La vorto havas radikojn en la praslava lingvo, de kiu devenas: ukraina хохо́л, belorusa хахо́л, ĉeĥa сhосhоl (tufo), slovaka сhосhоl, pola сhосhół (fino de garbo), suprasoraba khосhоł, malsuprasoraba сhосhоł (kaposupro, monteto, tufo), polaba сhüсhоl. Eble tio estas esprimiva analogo de latva cękulis (tufo, harplektaĵo), slovaka kосhоl (tufo), kосhľаtý (tufhava). Oni nomis tiele zaporogojn, kiuj razis siajn kapojn kaj lasis nur elstaran hartufon.


Fontoj kaj citaĵoj